Voorkomen van en omgaan met weerstand

Uit de gedragswetenschappen is bekend dat mensen liever doorgaan op de bekende manier: met wat ze al doen en kennen, maar ook met waar ze al in hebben geïnvesteerd. Het is een bekende menselijke eigenschap om de weg van de minste weerstand te kiezen. We doen graag zo min mogelijk moeite. Daarnaast hebben we veel onjuiste aannames over wat een ander beweegt.

Weerstand is vaak een uiting van het missen van:

• zeggenschap, keuze, controle (een beperking in autonomie)
• respect, waardering
• begrepen worden
• begrijpen
• vertrouwen
• verbinding
• rust, gemak

Door vooraf al rekening te houden met vormen van weerstand en daarnaar te handelen, is een deel van de weerstand te voorkomen.

Haal de druk eraf, neem de tijd. Probeer niet te snel besluiten te willen nemen.

Daarom raden we aan om de informatieverstrekking met de discussie te scheiden van het moment van besluitvorming (tijdens een Algemene Ledenvergadering). Plan een informatieavond voorafgaand aan een Algemene Ledenvergadering (ALV).

Bedenk dat weerstand een signaal is van gemis. Probeer goed te luisteren wat er leeft bij de ander. Wees nieuwsgierig (laat vooroordelen thuis).

De bewonersinventarisatie is hierbij een handig hulpmiddel. Ook tijdens ALV’s en informatieavonden is een nieuwsgierige houding essentieel.

Laat de uitkomsten van wat je hebt gehoord, bijvoorbeeld in de bewonersinventarisatie, terugkomen in de oplossingen die je presenteert.

Maak de onderliggende behoeftes expliciet.

Ga na wat er onder bepaalde weerstand zit. Voer het gesprek op het niveau van behoeften. Voorbeelden:

• “Is het voor jou belangrijk dat we een eerlijke verdeling maken?”
• “Is dit voor jou een manier om er zeker van te zijn dat er goed over wordt nagedacht?”
• “Is het voor jou belangrijk dat jouw mening serieus wordt genomen?”
• “Maak je je zorgen over of het gebouw er wel mooi uit komt te zien?”
• “Heb je er behoefte aan dat je weet wat er gaat gebeuren?”
• Doe een voorstel voor een oplossing waarmee zoveel mogelijk behoeften behartigd worden.

Streef naar een win-win situatie. Zorg er bijvoorbeeld voor dat zonnepanelen er mooi uitzien als sommige bewoners daar op uitkijken.

Een groter gezamenlijk doel kan uitkomst bieden: iedereen nul op de meter.

Verminder onzekerheid als dat mogelijk is.

Geef proceszekerheid. Benadruk de stapsgewijze aanpak: eerst onderzoeken wat mogelijk is, en zo steeds verder toewerken naar de uiteindelijke beslissing om wel of niet te gaan verduurzamen. Mensen moeten niet het idee krijgen dat als ze ja zeggen tegen het proces dat ze dan ook ja zeggen tegen de verduurzaming.

Laat inspirerende voorbeelden zien van andere VvE’s. Dit laat zien wat er mogelijk is. Gebruik de voorbeelden als praatplaatjes: het ontwerp staat nog niet vast. Mensen kunnen zo reageren op wat ze wél zouden willen.

Het ontstaan van weerstand is niet altijd te voorkomen. In dat geval is het belangrijk om daarmee om te gaan. De volgende do’s en don’ts kunnen helpen:

Als iemand zich beperkt voelt in zijn vrijheid

DO: erkennen, toegeven, betrekken, keuze geven

DON’T: directief zijn (argumenten geven, doorduwen)

Als iemand niet gelooft wat je zegt:

DO: open zijn (risico’s benoemen), sociaal bewijs leveren (laat zien of vertel dat anderen dit ook doen, of waar het ook gebeurt), garanties geven

DON’T: tegenargumenten geven (=voor paal zetten)

Als iemand onvoldoende moeite doet:

DO: makkelijker maken, in kleinere stapjes opdelen, resultaat laten zien

DON’T: argumenten geven

Meer hulp nodig?

Als er veel weerstand te verwachten is, of in het begin van het proces ontstaat, is het handig om extra hulp in te schakelen. Dit kan bijvoorbeeld door:

Een communicatief vaardige procesbegeleider te kiezen

Een training ‘omgaan met weerstand’ te volgen

Gebaseerd op (vanaf kopje “hoe ontstaat weerstand”): geweldloze communicatie van Marshall Rosenberg. Bron: http://www.homemates.nl/energievriendelijk-renoveren-met-omgang-met-weerstand/