Woningrenovaties naar aardgasvrij met warmtepomp leveren de grootste energiebesparing
Aan de hand van CBS-data zijn 3 verschillende renovatietypen met elkaar vergeleken:
- reguliere renovaties (zonder verandering warmtebron)
- renovaties naar aardgasvrij met individuele warmtepomp
- renovaties naar aardgasvrij met aansluiting op het warmtenet
De cijfers spreken voor zich: na een renovatie naar aardgasvrij met warmtepomp daalt het gasverbruik met 1696 m³ per jaar, tegenover 235 m³ bij een reguliere renovatie. Hoewel het elektriciteitsverbruik stijgt door de elektrificatie van de warmtebron, daalt het totale energiebedrag fors. Bij een renovatie met warmtepomp besparen huishoudens gemiddeld €2011 per jaar, bij een reguliere renovatie €301 per jaar.
Deze besparingen hebben directe impact op de betaalbaarheid van energie. De energiequote – het percentage van het besteedbaar inkomen dat naar energiekosten gaat – daalt met 0,77 procentpunt bij reguliere renovaties en met 5,07 procentpunt bij renovaties met warmtepomp. Dit komt doordat huishoudens na een renovatie met warmtepomp volledig van het aardgas af zijn.
Gezondheidswinst en lagere zorgkosten
Daarnaast zijn er verschillende gezondheidseffecten te zien. Zo daalt het aantal huishoudens dat reumamedicatie gebruikt na een woningrenovatie van 22,1% naar 16,1%. Bij huishoudens zonder renovatie stijgt dit percentage juist naar 22,4%. Dit komt doordat renovaties structurele gebreken die kou en tocht veroorzaken verhelpen, waardoor de woning gemakkelijker te verwarmen is. Een warmere woning verlicht stijfheid en pijnklachten van gewrichten.
Ook op de totale zorgkosten is een effect te zien. Na een renovatie met warmtepomp dalen deze kosten met gemiddeld €963 per jaar – een daling van 42%. Dit effect wordt niet gevonden bij reguliere renovaties of renovaties met warmtenetaansluiting. De mogelijke verklaring is meervoudig: elektriciteitsprijzen liggen aanzienlijk lager dan gasprijzen en warmteprijzen, waardoor huishoudens de thermostaat hoger kunnen zetten (van 18,5 naar 20,3 graden). Daarnaast koken deze huishoudens volledig elektrisch, wat zorgt voor minder fijnstof in de woning.
Huishoudens in energiearmoede profiteren het meest
Juist huishoudens in energiearmoede – met een laag inkomen en hoge energierekening – hebben financieel het meeste baat bij renovaties. Deze groep laat na een reguliere renovatie de sterkste daling in energieverbruik zien: 333 m³ minder gasverbruik, een reductie van 25,3%. Dit vertaalt zich in een besparing van €450 per jaar.
Door hun lage inkomen heeft elke euro besparing op energiekosten voor deze huishoudens relatief veel impact. De energiequote daalt dan ook het sterkst in deze groep. Wel blijft een kanttekening: ook na renovatie besteden huishoudens met een laag inkomen en hoge energierekening nog steeds gemiddeld 8,24% van hun besteedbaar inkomen aan energiekosten, waar dit gemiddeld in Nederland op 3,00% ligt.
Stuur op renovaties naar aardgasvrij met warmtepomp
Renovaties naar aardgasvrij met warmtepomp leveren verreweg de grootste reductie op van energiekosten én extra gezondheidsvoordelen. Hoewel niet alle huurders voorzien kunnen worden van een individuele warmtepomp, kunnen gemeenten bij het maken van lokale prestatieafspraken met woningcorporaties sturen op een groter aandeel renovaties met warmtepomp boven reguliere, niet-aardgasvrije renovaties. Dit verbetert de leefsituatie van bewoners op meerdere fronten.
Investeer in ventilatieadvies en nazorg
Woningrenovatie leidt niet automatisch tot vermindering van astmatische klachten. Dit kan komen doordat bewoners niet automatisch goed gebruik maken van nieuw geïnstalleerde ventilatiesystemen. Nazorg met gerichte gedragsadviezen over ventilatie is daarom essentieel voor een gezond binnenklimaat. Woningcorporaties kunnen hiervoor samenwerken met energiehulporganisaties die meermaals bij bewoners langskomen voor gepersonaliseerd advies. Dit advies kan worden uitgebreid met tips over energiegebruik en het optimaal benutten van nieuwe verduurzamingsmaatregelen, wat naast gezondheidsvoordelen ook verdere besparing van energiekosten oplevert.
