Energiearmoede in Nederland 2022
Compensatiemaatregelen hebben effect, maar energiearmoede wel toegenomen

Kunnen mensen meedoen aan de energietransitie? In dit onderzoek is gekeken naar de betaalbaarheid van de energierekening, de kwaliteit van de woning en in hoeverre de bewoners in staat zijn deze te verduurzamen. Uit dit onderzoek blijkt dat 1,4 miljoen huishoudens in Nederland een woning hebben met een (zeer) lage energetische kwaliteit die ze niet op eigen kracht kunnen verduurzamen. Zij kunnen daarom op dit punt niet deelnemen aan de energietransitie.

Bekijk hier de interactieve kaart met cijfers door de jaren heen.

1. Hoeveel huishoudens in Nederland zijn energiearm?

Tussen 2020 en 2022 zijn er naar schatting 90 duizend energiearme huishoudens bijgekomen. In 2020 waren er 512 duizend huishoudens energiearm (6,4% van het totaal) en in 2022 zijn dat naar schatting 602 duizend huishoudens (7,4% van het totaal).

De financiële compensatiemaatregelen hebben de stijging van energiearmoede tussen 2020 en 2022 sterk geremd. Zonder financiële compensatiemaatregelen was het aantal energiearme huishoudens ten opzichte van 2020 naar schatting verdubbeld tot bijna een miljoen huishoudens (12,5% van het totaal). Oftewel, de financiële compensatiemaatregelen hebben naar schatting ruim 400 duizend huishoudens behoed voor energiearmoede (ongeveer 5% van het totaal).

2. Hoe hoog is de energierekening van energiearme huishoudens?

De energierekening van energiearme huishoudens is tussen 2020 en 2022 naar schatting gestegen met gemiddeld €65 per maand, van €125 tot €190. Daarmee geven energiearme huishoudens in 2022 gemiddeld 12,7% van hun inkomen uit aan de energierekening. In 2020 was deze zogeheten energiequote nog 9%.

De financiële compensatie in 2022 heeft de energierekening van energiearme huishoudens naar schatting met gemiddeld €66 per maand omlaag gebracht. Zonder financiële compensatie zou de groep energiearme huishoudens groter zijn dan ze nu is. Gemiddeld zouden ze dan ruim 18% van hun inkomen kwijt zijn geweest aan de energierekening.

3. Welke huishoudens zijn energiearm?

De sterkste toename in energiearmoede is te vinden bij de subgroep energiearme huishoudens met de energetisch slechtste woningen – deze huishoudens hebben het meest last van de hoge energieprijzen.

Eenpersoonshuishoudens en eenoudergezinnen zijn sterk oververtegenwoordigd onder de energiearme huishoudens. Maar tussen 2020 en 2022 neemt energiearmoede vooral toe onder meerpersoonshuishoudens. Binnen de subgroep energiearme huishoudens in een energetisch zeer slechte woning zien we een opvallend grote stijging bij paren met kinderen: van 6,5% in 2020 tot 15,4% in 2022.

4. Waar komt energiearmoede het meeste voor in Nederland?

In 2022 zijn de hoogst geschatte percentages energiearmoede te vinden in

Noordoost Groningen, Zuid-Limburg, Rotterdam, Den Haag, Arnhem en omgeving, Almelo en Enschede. Tussen 2020 en 2022 is energiearmoede gemiddeld het sterkst toegenomen in de (zeer) sterk stedelijke gebieden.

Podcast ‘Energiearmoede uitgelegd’

Luister ook deze aflevering van de podcast-serie ‘De energietransitie uitgelegd’ over energiearmoede.

We vragen expert Koen Straver onder andere naar het verschil tussen armoede en energiearmoede, de omvang van energiearmoede in Nederland en de uitdagingen in de aanpak van energiearmoede.