Het succes van de energiecoach, energie-fixer en energieadviseur
Kenmerken van effectieve energiehulp in Nederland
Sinds de start van de energiecrisis in 2021 heeft de Rijksoverheid in totaal €550 miljoen aan specifieke uitkeringsmiddelen (SPUK-middelen) aan gemeenten gegeven om energiearme en kwetsbare bewoners te helpen met hun energierekening, wooncomfort en bredere leefsituatie. Veel gemeenten zetten deze middelen in op verschillende vormen van energiehulpen: energiecoaches, energiefixers en energieadviseurs. Eerder onderzoek liet zien dat energiehulp positieve effecten heeft op de leefsituatie van bewoners: de energierekening gaat omlaag, het wooncomfort verbetert en gezondheidsklachten nemen af. Wat maakt de inzet van een energiehulp tot een succes?
Downloads
Kenmerken effectieve energiehulp (PDF)Lokale inbedding
Energiehulporganisaties die langer dan vijf jaar actief zijn in een gemeente en die gestart zijn vanuit een lokaal initiatief zorgen voor goede resultaten op verschillende vlakken. Waarschijnlijk hebben deze organisaties door de jaren heen beter zicht gekregen op bewoners die de meeste hulp nodig hebben. Uit het onderzoek blijkt namelijk dat de uitgangspositie van de bewoners bij deze organisaties slechter is, waardoor er meer verbetering mogelijk is. Ook zien we dat energiehulporganisaties die zich specifiek richten op de werving van bewoners met een laag inkomen gemiddeld genomen het wooncomfort verbeteren.
Tijd en aandacht
Meerdere en langere bezoeken van energiehulpen dragen bij aan verbetering van het wooncomfort en de fysieke gezondheid en bevorderen duurzaam gedrag. De energiehulpen krijgen dan de ruimte om hulp af te stemmen op de behoeften van bewoners. Bovendien is voor gedragsverandering op het gebied van het energieverbruik regelmatige feedback van belang, wat enkel door meerdere bezoeken mogelijk wordt gemaakt.
Inzet van vrijwilligers en arbeidskrachten met een afstand tot de arbeidsmarkt
Energiehulporganisaties die werken met vrijwilligers en arbeidskrachten met een afstand tot de arbeidsmarkt verbeteren gemiddeld genomen het wooncomfort en de fysieke gezondheid en verminderen de financiële zorgen van bewoners. Dit kan mogelijk worden verklaard door de intrinsieke motivatie van deze energiehulpen en de extra begeleiding en ondersteuning die zij krijgen vanuit de organisatie. Vooral organisaties die werken met vrijwilligers leggen ook langere bezoeken af en bezoeken de bewoners vaker, waardoor de effectiviteit van de energiehulp toeneemt.
Samenwerking woningcorporaties
Bij samenwerking met de woningcorporatie zien we dat het wooncomfort, de fysieke en mentale gezondheid verbeteren, en dat de financiële zorgen en eenzaamheid verminderen. Woningcorporaties kunnen organisaties mogelijk helpen om zicht te krijgen op bewoners met een lager inkomen en een slechtere kwaliteit van de woning. Bij deze meer kwetsbare bewoners is de meeste verbetering van de leefsituatie te behalen.
Na publicatie van het oorspronkelijke rapport heeft een energiehulporganisatie aangegeven samen te werken met woningcorporaties, terwijl dit niet zo was opgenomen in het rapport. Dit is dan ook aangepast in het rapport. De aanpassing heeft een beperkte impact op de statistische analyse en de conclusies van het rapport zijn niet veranderd.
Landelijk onderzoeksprogramma energiearmoede
Dit rapport is onderdeel van het Landelijk onderzoeksprogramma energiearmoede
Podcast ‘Energiearmoede uitgelegd’
Luister ook deze aflevering van de podcast-serie ‘De energietransitie
We vragen expert Koen Straver onder andere naar het verschil tussen armoede en energiearmoede, de omvang van energiearmoede in Nederland en de uitdagingen in de aanpak van energiearmoede.