Uitfasering fossiele technieken
Wat is het afbouwpad als we in 2050 geen fossiele brandstoffen meer gebruiken?

Eerder heeft TNO scenario’s opgesteld voor een klimaatneutraal energiesysteem voor Nederland (Scheepers, et al., 2022). In het TRANSFORM-scenario daalt, om de CO₂-reductiedoelen te realiseren, het gebruik van fossiele brandstoffen in 2050 tot vrijwel nul. Aan de hand van deze scenario-uitkomsten is onderzocht wanneer fossiele technieken niet langer worden ingezet. Voor het berekenen van het moment waarop investeringen in fossiele technieken niet meer doelmatig zijn, is rekening gehouden met de levensduur van deze technieken. Een klimaatneutraal energiesysteem voor Nederland

Afbouw fossiele technieken

Voor veel technieken ligt het moment waarop investeringen niet meer doelmatig zijn omstreeks 2030 en 2035, maar soms al eerder of is dat moment al verstreken, en in een enkel geval later, zie onderstaand overzicht. Enkele kanttekeningen daarbij:

• Het kabinet streeft tussendoelen na voor 2035 (70% CO₂-reductie) en 2040 (80%). Dat is sneller dan het reductiepad waar het Transform-scenario mee rekent, waardoor fossiele technieken in de praktijk misschien juist sneller moeten uitfaseren.
• Dit scenario is doorgerekend met fossiele energieprijzen voor de lange termijn zoals die medio 2021 werden verwacht, dus voordat de energieprijzen eind 2021 aan een forse stijging begonnen. Ook dat maakt een overstap naar hernieuwbare technieken eerder aantrekkelijk.
• Er wordt geen rekening gehouden met het feit dat schone technieken nog niet altijd voldoende zijn ontwikkeld, of niet leverbaar zijn. Ook is de benodigde infrastructuur om de nieuwe technieken op aan te sluiten niet altijd tijdig beschikbaar. Grotere installaties vergen bovendien vaak een langdurige voorbereiding, onder meer vanwege tijdrovende vergunningsprocedures.

2030 en eerder

• Traditionele hoogoven (blast furnace) voor staalproductie (2010)
• Restgassenketel in de staalindustrie (2025)
• HR-ketel in de dienstensector                                       
• Combined-Cycle Gas turbine
• Personenauto met verbrandingsmotor                           
• Aardgasketel in de raffinage-sector
• Aardgas WKK in de chemische industrie                                      
• Traditionele ammoniak-productie
• Combined-Cycle Gas turbine met CCS
• Restgassenketel in de chemische industrie
• Restgas stoomketel (200 – 400 graden) in de raffinage-sector

2033

• Bestelbus met verbrandingsmotor (2033)

2035

• Stoomketel (100-200 graden) in de overige industrie
• Aardgasketel in de landbouw
• Diesel gebruik in de transportsector (overige)
• Gasketel (<100 graden) in de overige industrie
• Lage temperatuur aardgas ketel in de chemische industrie

2042

• Vrachtwagen met verbrandingsmotor

Daling van het fossiele energiegebruik (PJ) in het TRANSFORM-scenario (excl. non-energetisch gebruik)