Gemeenten: ‘Behoefte aan nationale regie bij armoedebeleid’
Update mei 2023 - halfjaarlijkse monitoring aanpak energiearmoede

Energiearmoedebeleid: van de korte naar de middellange termijn

TNO heeft deze tweede enquête gehouden onder 133 beleidsmedewerkers in 105 gemeenten. Uit de vorige editie van dit onderzoek bleek dat het energiearmoede beleid in een stroomversnelling zit. Echter zijn enkele knelpunten die toen als urgent werden aangemerkt, nog niet opgelost. Uit deze tweede enquête blijkt dat gemeenten na de eerste, meer op de korte termijn gerichte maatregelen, baat zouden hebben bij meer richting en vooruitzicht met bijbehorende voorspelbaarheid en continuïteit van financiële middelen. De stap naar de middellange termijn aanpak wordt bemoeilijkt door een gebrek aan nationale visie, doelen en regie op het gebied van energiearmoede. De helft van de respondenten heeft er vertrouwen in dat er voldoende politieke steun komt voor een structurele aanpak en twee-derde verwacht voldoende prioriteit te kunnen geven aan  een middellange termijn aanpak. Energiearmoedebeleid in een stroomversnelling

Afstemming, regie en coördinatie

Nationaal beleid voor energiearmoede raakt aan armoedebestrijding, volkshuisvesting en de energietransitie . Op elk van deze thema’s bestaan nationale middellange termijn doelen en visies, met bijbehorende programma’s en budgetten, maar voor energiearmoede zijn die er nog niet. Het onderwerp heeft nog geen institutioneel thuis en er is geen duidelijk verhaal. Nationaal beleid op energiearmoede wordt door de gemeenten dan ook als “ad hoc” ervaren.

De Rijksoverheid zou gemeenten beter in staat stellen om de energiearmoede aan te pakken door bijvoorbeeld repliceerbare ‘slimme beleidsoplossingen’ aan te bieden voor conflicten rondom privacy, staatssteun en natuurwetgeving. Daarnaast is er behoefte aan betere afstemming van regelingen uit afzonderlijke domeinen en ministeries. In het verlengde daarvan is er behoefte aan betere kennisdeling tussen beleidsmedewerkers over uitvoeringsdilemma’s en juridische regelingen. Tot slot is er vraag naar regie en coördinatie bij afspraken met woningcorporaties, private verhuurders, en eigenaar-bewoners over de volgorde van woningverbetering.

Personeelscapaciteit een uitdaging

Gemeenten vergaren steeds meer kennis op het gebied van energiearmoede maar het gebrek aan voldoende personeelscapaciteit blijft een urgent knelpunt. Slechts 25% van de geïnterviewden vindt de capaciteit voldoende. Hierdoor ontbreekt de rust om na te denken over strategie en richting. De diversiteit aan regelgeving zorgt daarbij ook voor een hoge werklast.