Effectmetingen steunmaatregelen energiearmoede
Fixers/energiecoaches, renovaties en witgoedregelingen hebben meerdere positieve effecten op aan energiearmoede gerelateerde aspecten

Steunmaatregelen energiearmoede

Er zijn acht verschillende steunmaatregelen energiearmoede onderzocht, onderverdeeld in drie clusters:

• 3 fixer/energiecoachtrajecten
• 3 renovatietrajecten
• 2 witgoedregelingen

De effecten van de steunmaatregelen energiearmoede zijn getoetst aan de volgende energiearmoede gerelateerde aspecten:

• wooncomfort
• fysieke gezondheid
• energiekosten en verbruik
• financiële zorgen en mentale gezondheid
• verbondenheid en betrokkenheid in de wijk
• duurzaam gedrag

Fixers en energiecoaches, renovaties en witgoedregelingen

De fixers/energiecoaches, renovaties en witgoedregelingen hebben meerdere positieve effecten op aan energiearmoede gerelateerde aspecten. Het specifieke effect en de grootte van het effect verschilt per type ondersteuningsmaatregel en de wijze waarop de maatregel wordt uitgevoerd. De resultaten van dit onderzoek hoeven niet te gelden voor partijen met een andere aanpak dan onderzocht.

Minder energiekosten

Huishoudens waarvan de woning is gerenoveerd, geven aan gemiddeld 83 euro minder maandelijkse energiekosten te betalen dan huishoudens met een niet-gerenoveerde woning. Bij huishoudens waar een fixer/energiecoach langs is geweest, gaat het om gemiddeld 23 euro minder maandelijkse energiekosten. Dit kan oplopen tot een besparing van 46 euro per maand wanneer er grondig energiebesparende maatregelen worden aangebracht in de woning. Witgoedregelingen leiden ook tot een vermindering van de maandelijkse kosten voor energie (gemiddelde daling van 13 euro op de maandelijkse energielasten), vooral door de vervanging van een koelkast. Deze daling zorgt ook voor een vermindering van de financiële zorgen over het betalen van de energierekening.

– Meer wooncomfort

Renovaties hebben het sterkste positieve effect op het wooncomfort. Bewoners waarvan de woning gerenoveerd is, hebben het minste last van kou, tocht en/of schimmel in hun woning. Hoe groter de labelsprong is door de renovatie, hoe meer het woningcomfort verbeterd is. De inzet van fixers/energiecoaches heeft ook een positief effect op de ervaren kou en tocht in een woning als de fixer/energiecoach zelf de energiebesparende maatregelen heeft aangebracht in de woning. Huishoudens die in het kader van een witgoedregeling de wasmachine vervingen, hebben minder last van vocht en/of schimmel in huis.

– Betere fysieke gezondheid

Uit het onderzoek blijkt dat fixers/energiecoaches een positief effect kunnen hebben op de ervaren luchtwegproblemen. De werkwijze van de fixer/energiecoach lijkt hiervoor opnieuw van belang, aangezien de verbetering van de luchtwegproblemen alleen zichtbaar was wanneer er energiebesparende maatregelen aangebracht waren in de woning. Ook renovaties blijken een positief effect te hebben op de fysieke gezondheid van huishoudens. Wanneer er een labelsprong wordt gemaakt van 3-4 labelstappen, ervaren bewoners niet alleen minder luchtwegproblemen, maar ook minder gewrichtsklachten en vermoeidheid dan huishoudens waarvan de woning niet gerenoveerd is.

– Mentale en sociale gesteldheid

Huishoudens die gebruik hebben gemaakt van een witgoedregeling ervaren minder somberheid, stress en boosheid dan huishoudens die nog niet gebruik hebben gemaakt van een witgoedregeling. Fixers/energiecoaches die veel samenwerken met sociale partijen in de wijk, zoals een buurtcentrum, voedselbank of een bepaalde sleutelfiguur, hebben een positief effect op de betrokkenheid van huishoudens in de wijk. De bewoners bezoeken nadien vaker wijkactiviteiten en doen vaker vrijwilligerswerk in de wijk.

Steunmaatregelen mogelijk effectiever in gecombineerde aanpak

Tegengaan van energiearmoede vergt een bredere en structurelere aanpak. De diverse steunmaatregelen leiden tot positieve effecten en verlichten daarmee de leefsituatie van huishoudens. Ook na deelname aan een van de drie onderzochte steunmaatregelen blijven huishoudens in meer of mindere mate last houden van kou, tocht, vocht en/of schimmel in de woning. Ook fysieke en mentale problemen in relatie met energiearmoede verdwijnen niet. Er zal waarschijnlijk een gecombineerde aanpak nodig zijn. Renovaties, fixers/energiecoaches en witgoedregelingen, maar ook bijvoorbeeld duurzame opwek en warmte, de energieprijs, toegang tot duurzame subsidies en verduurzamingsafspraken kunnen allemaal onderdelen zijn van de puzzel om energiearmoede op te lossen.

Podcast ‘Energiearmoede uitgelegd’