De energietransitie op Bonaire, St. Eustatius en Saba
Opties voor klimaatneutrale energievoorziening in Caribisch Nederland

Op alle drie de eilanden is er al een significant aandeel hernieuwbare elektriciteit in de huidige elektriciteitsmix: 29% in Bonaire, 38% in St. Eustatius en 40% op Saba. De elektriciteitsvraag groeit op alle eilanden jaarlijks waardoor het aandeel diesel in de elektriciteitsmix stijgt. Hierdoor daalt het aandeel hernieuwbaar en stijgen de productiekosten. Er zijn verschillende voorstellen om meer hernieuwbare energie te produceren die in dit onderzoek ook meegenomen zijn.

Duurzame energie Caribisch Nederland

Op alle eilanden is er gekeken naar opties om te investeren in nieuwe opwekcapaciteit om de stijgende vraag te kunnen voorzien en het aandeel hernieuwbaar te verhogen. Voor de elektriciteitssystemen is eerst gekeken naar recente voorstellen en onderzoeken naar investeringen in nieuwe capaciteit en verdere verduurzaming op korte termijn: voor Bonaire door middel van windturbines, zonnepanelen en batterijen, op St. Eustatius een extra zonnepark en op Saba windenergie. De onderzochte opties leiden op Bonaire tot significant lagere productiekosten dan momenteel het geval, op St. Eustatius tot ongeveer gelijkblijvende productiekosten en op Saba tot een stijging van de productiekosten. Er is ook gekeken naar de impact van investeringssubsidies en leningen met lage rente. Beide methodes van ondersteuning verlagen de productiekosten van de voorgestelde opties op alle drie de eilanden. Windenergie Zonne-energie Financiering Energietransitie

Opties voor 100% hernieuwbare energie

Daarna is gekeken naar opties voor verdere verduurzaming richting de 100%. Op alle drie de eilanden kan er ingezet worden op een systeem met alleen zon PV, windenergie en batterijen . Om gedurende het hele jaar de elektriciteitsvoorziening te garanderen is wel een grote capaciteit nodig. Hierdoor stijgen de productiekosten. Een voordeel is dat de afhankelijkheid van brandstofimport afneemt, waardoor mogelijke fluctuaties in productiekosten afnemen.

Biodiesel kan op Bonaire en St. Eustatius gebruikt worden om (op korte termijn) 100% hernieuwbare elektriciteit te bereiken. De kosten hiervan zijn, op basis van huidige biodieselprijzen, wel hoger dan het gebruik van diesel of verregaande verduurzaming met zonne-energie, windenergie en batterijen. Voor Saba is het door de kleine schaal niet duidelijk of het importeren van biodiesel een optie is.

In het onderzoek is ook de optie voor waterstof bekeken. Dit is echter pas voor na 2030 een optie en de economische en technische haalbaarheid op zo’n kleine schaal op de eilanden is onzeker.

Ocean Thermal Energy Conversion (OTEC)

Een alternatieve manier om op Bonaire elektriciteit op te wekken is Ocean Thermal Energy Conversion (OTEC). Hierbij worden het temperatuurverschil tussen diep oceaanwater en warm water aan het oppervlak van de zee gebruikt om elektriciteit op te wekken. Op basis van de huidige kosteninschattingen voor een kleinschalige (3 MW) pilot op land of een grootschalige drijvende installatie van 10 MW zijn de kosten hoger dan een systeem met alleen met zon PV, windenergie en batterijen. Wellicht zijn door gebruik van andere materialen en engineering kostenreducties te behalen.

Verduurzaming van het wegtransport

Er zijn nog niet veel stappen gezet voor vergaande verduurzaming van wegtransport in Caribisch Nederland. Elektrische voertuigen lijken de voor de hand liggende optie, in samenhang met verdere verduurzaming van de elektriciteitsmix. De aanschafprijs en acceptatie van elektrische voertuigen hebben aandacht nodig. Transport

Conclusies en aanbevelingen

De belangrijkste conclusie voor Bonaire is dat het vergroten van het aandeel duurzame energie in de elektriciteitsproductie tot 70-80% leidt tot lagere productiekosten voor elektriciteit. Er wordt dan ook geadviseerd om de juiste afspraken te maken om de stijging op korte termijn te realiseren. Op Sint-Eustatius en Saba stijgen de productiekosten met de voorgestelde plannen om het aandeel duurzame elektriciteit te vergroten. Bovendien geven de elektriciteitsmaatschappijen aan dat ze geen kapitaal hebben om investeringen te doen. De overheid kan hier een rol in spelen door samen met de eilandvertegenwoordigers en nutsbedrijven te kijken hoe investeringen kunnen worden gedaan. Voor Sint-Eustatius bestaat het risico dat er anders onvoldoende capaciteit is om aan de elektriciteitsvraag te voldoen.

• Bekijk samen met de elektriciteitsbedrijven en openbare lichamen hoe er op korte termijn geïnvesteerd kan worden in verdere verduurzaming van de elektriciteitsmix.
• Onderzoek voor Bonaire de mogelijkheden om de komende jaren de afhankelijkheid van generatoren voor systeemstabiliteit te verkleinen.
• Onderzoek voor Bonaire de mogelijkheden om biodiesel in te zetten om op korte termijn 100% hernieuwbare elektriciteit te leveren.
• Onderzoek voor OTEC de mogelijkheden voor kostenreductie.
• Bekijk samen met de elektriciteitsbedrijven en openbare lichamen naar wat er op termijn nodig is om de doelstellingen om klimaatneutrale eilanden te worden waar te maken.
• Stimuleer de overgang naar elektrische vervoermiddelen.