De energiearmoedekloof in Nederland
Cijfers energiearmoedekloof en effecten maatregelen

Hoe groot is de gemiddelde energiearmoedekloof?

Voor het berekenen van de energiearmoedekloof zijn 3 scenario’s aangehouden:

• Een lage energieprijs
• Een midden energieprijs
• Een hoge energieprijs

Bij een midden energieprijs en zonder compensatiemaatregelen, bedraagt de gemiddelde energiearmoedekloof per energiearm huishouden in Nederland €472 per jaar (€39 per maand). Bij een lage energieprijs gaat het om ruim €230 (€19 per maand) en bij een hoge energieprijs loopt dit op naar ruim €1100 (€92 per maand). Dit is het gemiddelde bedrag dat een energiearm huishouden per jaar nodig heeft om boven de drempel van energiearmoede uit te komen. Het totale bedrag dat nodig is in Nederland om alle energiearme huishoudens te helpen, komt op ongeveer €250 miljoen per jaar, gemeten bij een midden energieprijs.

Ongelijkheid energiearme huishoudens

Binnen de energiearmoedekloof zijn grote verschillen te zien tussen energiearme huishoudens. Bij een midden energieprijs geldt er een gemiddelde energiearmoedekloof van €472 per jaar, maar ongeveer 10% van de energiearme huishoudens (ongeveer 54.000 huishoudens) heeft een energiearmoedekloof van tenminste €1000 per jaar. En 1,7% (ongeveer 9.000 huishoudens) een energiearmoedekloof van tenminste €2000 per jaar.

Verschillen in woningtypen

De gemiddelde energiearmoedekloof verschilt nauwelijks tussen huur- en koopwoningen, maar verschilt aanzienlijk tussen woningen met verschillende energetische kwaliteit: in woningen met een zeer lage energetische kwaliteit is de energiearmoedekloof duidelijk veel hoger dan in woningen met een gemiddelde of goede energetische kwaliteit. Bij een midden energieprijs is het aantal energiearme huishoudens volgens de definitie ‘laag inkomen en een woning van lage energetische kwaliteit’ aanzienlijk hoger dan het aantal energiearme huishoudens volgens de definitie ‘laag inkomen en hoge energiekosten’.

Effecten energietoeslag

In dit onderzoek is ook gekeken naar mogelijke effecten van maatregelen op de energiekloof. Een energietoeslag van €1300 per jaar die gelijk is voor alle huishoudens onder de lage inkomensgrens – overeenkomstig de energietoeslag die in 2022 en 2023 door het kabinet is toegekend aan huishoudens met een laag inkomen – leidt tot een forse daling van zowel frequentie als intensiteit van energiearmoede. Echter, als we het totale bedrag dat hiermee gemoeid is (ongeveer 1,2 miljard euro) gelijk verdelen over alleen energiearme huishoudens, dan daalt de frequentie en intensiteit van energiearmoede nog verder tot een niveau waarbij minder dan 1% van de huishoudens energiearm is. Dit betreft zeer energiearme huishoudens met een gezamenlijke energiearmoedekloof van ongeveer €50 miljoen per jaar.

Podcast ‘Energiearmoede uitgelegd’