Belemmeringen voor demand response
Onderzoek: Barriers to demand response
Om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen is het nodig om de vraag te elektrificeren en de elektriciteitsproductie koolstofarm te maken. Het aandeel van hernieuwbare energie (wind en zon) neemt toe om aan die vraag te voldoen, wat op zijn beurt weer vraagt om flexibiliteit om de vraag en het aanbod in evenwicht te brengen. Demand response (DR – vraagsturing) is hiervoor een interessante mogelijkheid. Om DR echt op te nemen, dienen echter nog wat stappen te worden gezet.
Downloads
Barriers to demand response (PDF)
In de publicatie “De rol van vraagsturing 
De rol van vraagsturing in het Nederlandse elektriciteitssysteem 2030-2050
Wat is demand response (DR)?
Vraagsturing, of demand response (DR) is een vorm van flexibiliteit om de elektriciteitsvraag en het aanbod beter op elkaar af te stemmen. Dit kan door (via software) productieprocessen te activeren als er meer aanbod van elektriciteit is. Ook in huizen kan met slimme apparatuur het gebruik van elektriciteit worden afgestemd op de beschikbaarheid van elektriciteit. Denk aan een vaatwasser die wordt klaargezet en vanzelf aan gaat op het moment dat er meer elektriciteit beschikbaar is.
Een andere manier om vraag en aanbod van elektriciteit op elkaar af te stemmen, is door elektriciteit op te slaan, bijvoorbeeld in batterijen
Lees hier meer over flexibiliteit in het energiesysteem
Flexibiliteit van het energiesysteem
Demand response technologieën
De volgende DR-technologieën zijn onderzocht:
- Power-to-hydrogen (P2H2) (waterstof)
- Hybride industriële boilers
- Volledig elektrische warmtepompen voor woningen
- Elektrische voertuigen (EV’s)
In dit rapport worden de verschillende belemmeringen besproken voor demand response in het algemeen en voor de vier technologieën in het bijzonder. De belemmeringen zijn van technische, economische of gedragsmatige aard en hangen vaak met elkaar samen.
Belemmeringen voor elektrificatie
Om deel te nemen aan DR moet er eerst vraag naar elektriciteit zijn. Belemmeringen voor elektrificatie
- In veel gevallen is fossiele brandstof nog de goedkoopste optie
- Er is concurrentie van andere, niet-elektrische, opties om emissies te verminderen
- Elektrificatie vermindert de uitstoot alleen als tegelijkertijd de levering van elektriciteit koolstofarm is
- Elektrificatie vereist forse uitbreidingen van het elektriciteitsnet
Randvoorwaarden voor DR
Om demand response in te zetten, moet aan bepaalde randvoorwaarden worden voldaan:
- Mogelijkheid om de activa flexibel te exploiteren
- Voldoende netcapaciteit om asset(s) flexibel te exploiteren
- Goede prikkels om elektriciteitskosten te verlagen door deel te nemen aan DR
- Geen verstoorde prikkels van nettarieven en belastingen
- Toegang tot markten
- Nauwkeurige meting en handhaving van DR
Kosten en baten van DR
Wanneer aan de randvoorwaarden voor DR is voldaan, is de volgende vraag of er voor een specifieke technologie en in een specifieke marktcontext een positieve business case voor DR is. De business case voor DR hangt af van de kosten en baten van DR, die in het rapport worden besproken vanuit privaat en maatschappelijk perspectief.
Beslissen over deelname aan DR
Als er een positieve businesscase voor DR is, kunnen er nog belemmeringen zijn die de eindgebruiker ervan weerhoudt deel te nemen aan DR. Deze belemmeringen houden verband met financiële beperkingen, inertie (traagheid doordat mensen en systemen langzaam veranderen), waarden van consumenten en de informatievoorziening. Deze belemmeringen zijn vooral relevant voor consumenten en lijken minder van toepassing voor industriële eindgebruikers.
Gerelateerde onderwerpen
Definities
Gerelateerde publicaties
De mogelijke rol van SMR’s in het Nederlandse energiesysteem
Small modular reactors in the Dutch energy system
De energiearmoedekloof in Nederland
Cijfers energiearmoedekloof en effecten maatregelen
Wat beweegt mensen om een tweedehands elektrische auto te kopen?
Keuzeonderzoek adoptiegedrag elektrische voertuigen (EV) - occassions