Slimme aansluit- en transportovereenkomsten voor efficiënt netgebruik
Van individu naar groep

Dit kan als individuen (met name van grotere aansluitingen) rekening houden met het net, maar dit kan ook in groepen. Door aansluitingen te bundelen kunnen:

1) ook kleinere aansluitingen een bijdrage leveren;

2) groepen hun afname en productie beter op elkaar afstemmen;

3) de effecten van de beperking worden verdeeld (pijn wordt uitgesmeerd);

4) meer partijen sneller worden aangesloten;

5) assets (bijvoorbeeld een batterij) flexibiliteit leveren voor een hele groep.

Aansluitingen voor groepen in de praktijk

Op verschillende plekken in Nederland en de EU wordt gewerkt aan de ontwikkeling van Energy hubs (of Energy Valleys). Het bundelen van aansluitingen zien we ook terug in de energiegemeenschappen, die een belangrijke rol hebben gekregen in de laatste EU-regelgeving rond energie (Clean Energy Package).

Redispatch en capaciteitsbeperkende contracten

Er ontstaan steeds meer groepsovereenkomsten, zoals redispatch en capaciteitsbeperkende contracten, die de samenwerking tussen groepen en de netbeheerder mogelijk maken. In beide gevallen wordt de aangeslotene tegen betaling gevraagd de voorziene productie of consumptie van elektriciteit aan te passen.

Cable pooling

Door opwekprofielen van verschillende aangeslotenen te combineren, kunnen meerdere partijen gebruikmaken van dezelfde aansluit- en transportcapaciteit. Dit mag niet altijd, maar in sommige gevallen is er een uitzondering gemaakt. Een voorbeeld hiervan is cablepooling voor de combinatie van wind en zonneproducenten (alleen op land).

Non-firm-contracten

In de praktijk wordt er op individueel niveau ook al gewerkt met zogenaamde non-firm-aansluitingen en -transportovereenkomsten. De gebruiker mag dan op bepaalde (piek)momenten, geen of minder elektriciteit op het net te zetten of ervan af te halen. Deze non-firm-contracten zijn nog niet toegestaan, maar worden gedoogd en ze zijn onlangs geconsulteerd door de ACM. De voorgestelde non-firm-afspraken zijn nog niet beschikbaar voor groepen en daarmee nog niet geschikt voor groepen. De ACM zal de komende tijd verder onderzoeken hoe ook groepen van dit soort alternatieve transportrechten gebruik kunnen maken.

Wat opvalt is dat er in korte tijd meerdere nieuwe type overeenkomsten op de markt lijken te komen om transport te kunnen beperken. Niet ieder type overeenkomst is voor iedere aangeslotene even gunstig. Het is belangrijk dat de netbeheerder zorgvuldig handelt bij het aanbieden van deze overeenkomsten. Dat betekent dat de komende tijd vooral ingezet moet worden op congestiemanagement en het afsluiten van capaciteitsbeperkende contracten en dat non-firm-rechten en weigering van aansluiting of uitbreiding alleen gebeurt als alle andere wegen zijn uitgeput.