Monitor verduurzaming gebouwde omgeving 2024
Ontwikkelingen energieverbruik in de gebouwde omgeving

Energieverbruik

De gebouwde omgeving (diensten en huishoudens samen) is goed voor 565 PJ of 36% van het finale energieverbruik. De gebouwde omgeving heeft daarmee het grootste aandeel in het nationale finale energieverbruik van alle sectoren. Het finale energieverbruik daalt sinds 2014 onder andere door isolatie en efficiëntere ruimteverwarmingsinstallaties. Het zijn echter de overige factoren, waaronder gedrag, die bij huishoudens de grootste besparing opleveren. De groei van de gebouwenvoorraad doet de besparing deels teniet.

Ruimteverwarming is verantwoordelijk voor 66% van het energieverbruik van huishoudens. Het aardgasverbruik daalde sinds 2014 met maar liefst 25% door gedragsverandering als gevolg van de energiecrisis.

In de dienstensector wordt de meeste energie gebruikt voor ruimteverwarming, gevolgd door verlichting. Aardgas en elektriciteit zijn de voornaamste energiedragers.

Verduurzaming woningbouw

Bijna een kwart (24%) van de eigenaar-bewoners geeft aan binnen nu en 3 jaar van plan te zijn om energiebesparende maatregelen te nemen. In 2023 zijn naar schatting 1,4 miljoen isolatiemaatregelen getroffen. In 2023 is de energiebesparing door isolatie naar schatting 2,8 PJ. Door de toename warmtepompen is de energiebesparing door installaties in 2023 aanzienlijk hoger dan in 2022: naar schatting 4,6 PJ. Zie ook Cijfers aanvragen verduurzaming woning. Cijfers aanvragen verduurzaming woning

Rol verduurzaming mobiliteit

De elektrificatie van mobiliteit heeft een steeds grotere impact op de gebouwde omgeving. Het aantal elektrische personen- en bestelauto’s stijgt exponentieel. Ongeveer 50-60% van het elektriciteitsverbruik van elektrische auto’s wordt thuis geladen. Bij bestelauto’s wordt ongeveer 50% op werklocatie en 18% thuis geladen. Door de toename van het elektrisch vervoer speelt dit een steeds belangrijkere factor in de beschouwing van de energiestatistieken binnen de gebouwde omgeving. Zie ook Impact elektrisch rijden op het elektriciteitsnet. Transport Impact elektrisch rijden op het elektriciteitsnet

Nederland in Europese context

De nieuwe EU-doelstelling voor hernieuwbare energie is 42,5% in 2030. In 2022 heeft de EU in totaal 23% van het verbruik uit hernieuwbare energiebronnen gehaald. In Nederland is dit aanzienlijk lager: 15%. In 2022 is de uitstoot in de EU gemiddeld 31% lager dan in 1990 (doel 2030: 55%). Nederland scoort ook hier minder goed: 28%.

In vergelijking met het EU-gemiddelde betalen Nederlandse huishoudens een aanzienlijk hogere prijs voor aardgas. Dit komt met name door de hoge belastingen. De prijs voor elektriciteit lag in 2022 nog ruim onder het EU-gemiddelde. Dat kwam met name door de teruggave op de energiebelasting. Nu de teruggave en andere steunmaatregelen wegvallen, is de prijs voor elektriciteit gestegen tot boven het EU-gemiddelde.