Het besparingspotentieel bij bedrijfshallen in de dienstensector
20 Maatregelen voor energiebesparing in bedrijfshallen

Bedrijfshallen vormen een grote en diverse groep gebouwen met als voornaamste doel het bedrijfsmatig bewerken, opslaan en distribueren van goederen. Hieronder vallen onder andere autobedrijven, laboratoria, bedrijfshallen zonder productkoeling, koel- en vrieshuizen en datacenters. In 2020 ging het om 38% van het gebruiksoppervlak in de dienstensector (bron: CBS gebouwenmatrix). Gebouwde omgeving

Besparing van circa 6 PJ bedrijfshallen

Er is in totaal circa 6 PJ (11% besparing op 50 PJ energieverbruik) besparingspotentieel bij bestaande bedrijfshallen, waarvan 2 PJ op aardgas en 4 PJ op elektriciteit. De besparingen per maatregel en per gebouwtype zijn in de figuren weergegeven.

De volgende energiebesparingen zijn mogelijk per gebouwtype:

• bedrijfshallen zonder productkoeling (2,5 PJ)
• autobedrijven (1,6 PJ)
• datacenters (0,9 PJ)
• koel- en vrieshuizen (0,6 PJ)
• laboratoria (0,1 PJ)

Bovengenoemde besparing is nog exclusief de besparing die kan worden bereikt door toepassing van (hybride) warmtepompen. Door over te gaan op all-electric warmtepompen kan in totaal nog eens 11,8 PJ aardgas worden bespaard (waarvoor 4,1 PJ elektriciteit nodig is). Bij hybride warmtepompen (in plaats van all-electric) is dat 5,9 PJ gasbesparing (waarvoor 2,1 PJ elektriciteit nodig is).

Concluderend zijn de maatregelen waar het grootste besparingspotentieel zit (hybride) warmtepompen, verlichtingsmaatregelen en diverse maatregelen die besparen op energie voor ruimteverwarming. Dit onderzoek komt uit op 42 PJ elektriciteitsproductie potentieel voor zon-PV op daken van bedrijfshallen. Indien nieuwe bedrijfshallen gebouwd t/m 2030 aan de BENG-eisen zouden voldoen, leidt dit tot 0,3 PJ extra besparing en 0,1 PJ extra zon-PV productie.

In dit onderzoek is gerekend met 50 PJ finaal energieverbruik (totaal voor aardgas en elektriciteit). Het werkelijk energieverbruik van bedrijfshallen is echter hoger. Dat komt omdat de voorraadcijfers voor bedrijfshallen in de CBS gebouwenmatrix momenteel niet compleet zijn; er missen vierkante meters in de BAG voor panden zonder adres. Daardoor komt dit onderzoek uit op een te laag energieverbruik aangezien de berekening hiervan uitgaat van de gebouwvoorraad in de CBS gebouwenmatrix. Op basis van de energie-statistiek zoals gehanteerd in de KEV2021 is het verbruik van bedrijfshallen in de dienstensector 82 PJ in 2020. De besparing die in dit onderzoek is berekend is daarom een onderschatting. Dit onderzoek laat wel zien hoeveel de besparing ongeveer zou worden uitgaande van het hogere energieverbruik conform de KEV2021, echter om de besparing preciezer te berekenen moeten eerst de missende voorraadcijfers worden betrokken.

Aanbevelingen beleid bedrijfshallen

De Wet milieubeheer verplicht instellingen al tot het nemen van energiebesparende maatregelen die zich binnen 5 jaar terugverdienen. Voor de maatregelen die al op de Erkende Maatregelenlijsten (EML) staan hebben aanvullende beleidsmaatregelen geen zin. Daarnaast worden naar aanleiding van de resultaten uit het onderzoek de volgende aanbevelingen gedaan:

• Voor maatregelen die niet op de EML staan, waaronder (hybride) warmtepompen en na-isolatie, is er nog veel ruimte voor een versnelling van het tempo waarin deze maatregelen worden genomen. Het is met de huidige gasprijzen te verwachten dat komende tijd meer geïnvesteerd zal worden in deze maatregelen. Het is mogelijk om meer financiële beleidsinstrumenten in te zetten wanneer de uitvoering van maatregelen toch onverhoopt achterblijft. Hierbij valt te denken aan subsidies en een verhoging van de energiebelasting op aardgas. Verder kunnen informatiecampagnes helpen in de bewustwording over verduurzaming bij investeerders.
• Voor bestaande bedrijfshallen zou een energieprestatiemaat, vergelijkbaar aan de energielabel-methodiek/NTA8800 methodiek, individuele bedrijfshallen helpen om te scoren op de energieprestatie, besparingsopties te identificeren en het besparingspotentieel beter in kaart te brengen.
• Meer focus voor zon-PV op daken is een goed idee, maar de hoge terugverdientijd vanwege de lage tarieven voor middelgrote- en grote verbruikers is een belemmering om zelf te investeren. Daken beschikbaar stellen aan derden (projectontwikkelaars) tegen een huurprijs is mogelijk een manier om de beschikbare daken in te zetten. Verder kan gedacht worden aan aanvullend beleid dat het benutten van daken van bedrijfshallen voor  zonnepanelen interessanter maakt dan zonneweides in landbouwgebied.
• Door prestatie-eisen te stellen aan nieuwbouw kan de toepassing van warmtepompen en zonnepanelen bij nieuwe bedrijfshallen worden gestimuleerd. Bedrijfshallen zijn het snelst groeiende gebouwtype in de dienstensector.