Energiearmoedebeleid in een stroomversnelling
Hoe gaan gemeenten om met de aanpak van energiearmoede?

Enkele belangrijke inzichten over het energiearmoedebeleid uit de enquête:

• Er wordt binnen gemeenten veel kennis opgebouwd over energiearmoede , maar tekorten aan personeel en financiële middelen zorgen ervoor dat de aanpak van energiearmoede niet kan worden uitgevoerd zoals gemeenten zouden willen.
• Meer dan de helft van de respondenten geeft aan dat op korte termijn aanvullende rijksmiddelen en een hogere mate van regie vanuit de Rijksoverheid wenselijk zijn.
• Circa de helft van de respondenten heeft een middellange termijn doel en aanpak geformuleerd voor energiearmoede.
• De meerderheid van de respondenten zegt dat hun gemeente een eigen communicatiestrategie voor huishoudens heeft, of is van plan er een op te stellen.
• Er mist een duidelijk beeld over de rollen en verantwoordelijkheden van het Rijk, de gemeente en woningcorporaties.
• Een kwart van de respondenten geeft aan dat er maatregelen getroffen zijn (of zijn dat van plan) om inwoners een warme plek te bieden in geval van kou en heeft een (nood)fonds voor situaties van betaalachterstand of uitzetting.
• Gemeenten werken hard om de ondersteuning van huishoudens op te schalen, maar ervaren een grote diversiteit aan knelpunten die ze belemmeren om snelheid te maken.

Ondersteuning Rijk energiearmoedebeleid

Voor een aantal knelpunten geven de respondenten aan dat ondersteuning vanuit het Rijk al op korte termijn kan bijdragen aan een verhoging van de implementatiesnelheid:

• Substantiële aanvulling van financiële middelen, zowel voor het opschalen van de uitvoering (het uitvoeringsapparaat) alsook voor het ondersteunen van kwetsbare huishoudens.
• De vrijheid die gemeenten krijgen bij het vormgeven van hun aanpak komt alleen goed uit de verf met meer regie, structuur, en ondersteuning vanuit het Rijk. Zo is er op korte termijn behoefte aan gedetailleerde informatie om beleid te sturen en makkelijk kopieerbare voorbeeldaanpakken.
• De rijksoverheid kan onduidelijkheid wegnemen over regelgeving die nu een snelle aanpak van energiearmoede in de weg zit, bijvoorbeeld rondom de AVG, het verbod op staatssteun, aanbestedingstrajecten, en de inzet van bijzondere bijstand.

Voor de middellange termijn is vooral behoefte aan richting vanuit het Rijk. Veel gemeenten richten zich vooral op de korte termijn, terwijl de aansluiting op een aanpak voor de middellange termijn ontbreekt. Dit is deels het gevolg van de noodzaak om snel tot oplossingen te komen voor zo veel mogelijk mensen, maar komt ook door gebrek aan landelijke doelen en beleid.