Limburgse energiearmoede in kaart
Naar een inclusieve energietransitie
Net als de rest van Nederland staat Limburg met de energietransitie aan het begin van een grote verandering. Een van de grote uitdagingen hierbij is het realiseren van een inclusieve en rechtvaardige energietransitie; een transitie waarin iedereen mee kan doen. Wat is de huidige situatie met betrekking tot energiearmoede in Limburg? Hoe kan de situatie worden verbeterd en wie kunnen hierin een rol van betekenis spelen?
Downloads
Limburgse energiearmoede in kaart (PDF)
Het belang van een rechtvaardige energietransitie
Huidige situatie
Naar schatting zijn er 35.718 Limburgse huishoudens (6,7% van het totaal) die problemen hebben met betaalbaarheid van energie en/of in een slechte kwaliteit woning wonen. Deze cijfers zijn gebaseerd op beschikbare data uit 2019, maar het is aannemelijk dat door prijsstijgingen en aflopende contracten de huidige omvang van het probleem groter is. Energiearmoede komt wat vaker voor in Zuid-Limburg (7.0% van alle huishoudens) dan in Midden- en Noord-Limburg (respectievelijk 6.3% en 6.7%). De variatie tussen wijken is vrij groot, en het aantal huishoudens met een laag inkomen en een energetisch slecht huis kan in sommige gevallen oplopen tot wel 18% van de hele wijk, zoals in Brukske (Venlo) en Molenberg (Heerlen).
Aanpak energiearmoede in Limburg
Uit de interviews met direct betrokkenen komt een viertal thema’s naar voren met aanbevelingen die samen een goed beeld geven van zorgen en oplossingsrichtingen rondom het beter aanpakken van energiearmoede in Limburg. Een actievere rol van de provincie kan gemeenten helpen. Daarbij moet er – naast de langere termijn – ook aandacht zijn voor kortetermijn-aanpakken die erg nodig zijn.
Handelingsperspectief en betrokkenheid
Wat blijkt uit de interviews?
- Burgers zijn welwillend maar weten niet waar ze moeten beginnen
- Inclusiviteit is belangrijk, maar generieke regelingen zijn niet altijd passend
- Het bereiken van de juiste huishoudens is niet altijd makkelijk
- De wens bestaat om participatie te verbeteren: meebeslissen over de wijk
- Klimaat- en duurzaamheidsbeleid in perspectief
Aanbevelingen
1. Richt een servicepunt en alles-in-één loketten in
2. Verken de mogelijkheid van burgerfora
3. Stimuleer en ondersteun participatief actieonderzoek
4. Zet gedrag centraal in verduurzamingsaanpakken
Participatie
De rol van de provincie
Wat blijkt uit de interviews?
- Samenwerking graag, maar schoenmaker blijf bij je leest
- Coördinatie
- Strategievorming
- Kennis, capaciteit en communicatie
Aanbevelingen
5 Vorm een provinciaal coördinatie-kernteam
6 Roep een strategische Commissie Energiearmoede in het leven
Kennis en Data
Wat blijkt uit de interviews?
- Ondersteuning bij het identificeren van de juiste groepen bewoners
- Beter inzicht in gedrag kan helpen om passender aanpakken te formuleren
- Er zit veel kennis en ervaring bij woningcorporaties
- Energiearmoede komt (nog) niet sterk naar voren in de twee Regionale Energie Strategieën (RES)
Aanbevelingen
7 Zet een raamwerk voor beleidsmonitoring op
8 Richt een data- en kennisknooppunt in
Resource pooling en samen leren
Wat blijkt uit de interviews?
- Schaarste en drukte
- Er lijken wel mogelijkheden voor resource pooling
- Veel saamhorigheid en wens tot verdere samenwerking
- Iedereen is zoekende en leren kan ook goed samen
Aanbevelingen
9 Neem het initiatief tot delen van mensen en middelen
10 Zet in op actief samen leren, bijvoorbeeld door leerkringen
Community of Practice energietransitie Zuid-Holland
Gerelateerde onderwerpen
Gerelateerde publicaties
De energiearmoedekloof in Nederland
Cijfers energiearmoedekloof en effecten maatregelen
De meerwaarde van aardgasvrij renoveren voor energiearme huishoudens
Effecten van renovaties
Toekomstmogelijkheden van energiehulporganisaties en medewerkers
Inzicht in kansen en belemmeringen van verschillende typen energiehulporganisaties