De verhalen van energiearme huishoudens
Interviews met mensen die leven in energiearmoede

Wooncomfort energiearme huishoudens

Veel bewoners hebben geen werk en zijn daardoor veel thuis. De bewoners gebruiken hun huis intensief en zijn in wisselende mate tevreden over hun leefsituatie. Het ervaren wooncomfort is laag. Vrijwel alle bewoners hebben te maken met een slecht geïsoleerd huis, waardoor er sprake is van kou en tocht. In de zomer zijn sommige woningen lastig te koelen. Bewoners zijn bewust bezig met het ventileren van de woning, maar toch kunnen niet alle bewoners voorkomen dat zij te maken krijgen met schimmel.

Cijfers en feiten over energiearmoede >> Energiearmoede in Nederland 2022

Energierekening

Veel bewoners maken zich zorgen over hun energierekening, wat versterkt wordt door onduidelijkheden over de eindafrekening en een onzekere toekomst. Ze ondernemen acties om de rekening te kunnen betalen. Bewoners besparen vooral op warmtegebruik, boodschappen, kleding en uitstapjes. Ze maken soms uitzonderingen op besparingen voor hun gezondheid, voor de kinderen of voor huisdieren. Sommige bewoners zijn afhankelijk van steun van familie of vrienden, die bijvoorbeeld boodschappen doen of klusjes uitvoeren in huis. Veel bewoners hebben behoefte aan ingrijpendere maatregelen, zoals nieuwe deuren, kozijnen en isolatie.

Gezondheidsklachten

Veel bewoners hebben gezondheidsklachten en leggen zelf een verband met hun woonsituatie. Klachten aan de luchtwegen en gewrichts- en spierpijn komen veel voor en bewoners geven aan dat hun klachten verergeren, of in sommige gevallen zelfs veroorzaakt worden door de staat van de woning. Lees in Gezondheidskosten en energiearmoede meer over de relatie tussen gezondheid en energiearmoede. Gezondheidskosten en energiearmoede

Conclusies uit de verhalen achter energiearmoede

De problemen die energiearme huishoudens hebben met het betalen van de energierekening zijn zelden een op zichzelf staand probleem. Diverse problematieken lijken elkaar te versterken, waardoor de huishoudens in een vicieuze cirkel belanden die moeilijk te doorbreken is. Hierbij spelen onder andere de financiële situatie, de werksituatie, de gezondheid van bewoners en hun sociale vangnet een rol.

Veel mensen zijn vindingrijk in het comfortabel maken van de woning en ze zijn leergierig. Ze hebben behoefte aan informatie hoe ze (energie) kunnen besparen en ze verdiepen zich actief in manieren om dat te doen. Hierbij maken ze, waar dat kan, ook gebruik van hun eigen sociale netwerk, waarmee ze bijvoorbeeld (energie)besparingstips uitwisselen.

Een stressvolle situatie zorgt niet altijd voor een stressvolle reactie.Veel huishoudens lijken een soort berusting te vinden in hun stressvolle situatie, waarbij ze genoegen nemen met een relatief oncomfortabele leefsituatie en onzekerheid over de toekomst. Wanneer huishoudens meer moeite hebben om berusting te vinden in hun situatie, lijkt er een samenhang te zijn met de mate waarin zij te maken hebben met (ernstige) fysieke of mentale gezondheidsklachten of met een beperkt sociaal netwerk dat ondersteuning kan bieden in hun situatie.

Over het algemeen hadden weinig geïnterviewden energiebespaaradvies van een energiecoach ontvangen. Hierdoor lijkt er nog een potentieel voor meer hulp en besparing. Door huishoudens in die behoefte te voorzien en handelingsperspectief te bieden, krijgen ze meer grip en regie op hun situatie.

Podcast ‘Energiearmoede uitgelegd’

Luister ook deze aflevering van de podcast-serie ‘De energietransitie uitgelegd’ over energiearmoede.

We vragen expert Koen Straver onder andere naar het verschil tussen armoede en energiearmoede, de omvang van energiearmoede in Nederland en de uitdagingen in de aanpak van energiearmoede.