Overzicht cybersecurity PV-panelen
Een verkenning naar het verbeteren van de cyberweerbaarheid van de solar-sector in Nederland
Voor PV-systemen (PV = photo-voltaïsch, oftewel zonnepanelen) wordt gebruik gemaakt van Internet-of-Things (IoT). Dit maakt ze mogelijk kwetsbaar voor hacks. Welke behoeften zijn er op het vlak van cybersecurity bij huidige en toekomstige spelers in de solar-sector? En hoe kan samenwerking tot stand komen om te zorgen dat de energiesector digitaal minder kwetsbaar wordt?
Downloads
Cyberzon (PDF)
De energietransitie
Steeds meer elektrische apparaten, zoals thuislaadpalen, warmtepompen en omvormers voor zonnepanelen, maken gebruik van IoT. Dit maakt het mogelijk voor apparaten om via een internetverbinding gegevens te verzamelen en uit te wisselen. Deze vorm van digitalisering biedt zowel kansen als uitdagingen. Enerzijds wordt het mogelijk voor deze apparaten om hun omgeving te monitoren en actie te ondernemen op basis van de gegevens die ze verzamelen of ontvangen. Tegelijkertijd maken deze digitale netwerken de energiesector kwetsbaar voor cyberaanvallen. Een denkbaar scenario is dat de controle over de aansturing van apparaten (op grote schaal) wordt overgenomen en ze (gelijktijdig) worden aan- of uitgeschakeld. Voor individuele gebruikers is dat vervelend, zij lopen hierdoor mogelijk zonne-energie mis. Maar deze manipulatie kan ook het elektriciteitsnet destabiliseren, met mogelijke maatschappelijke en economische ontwrichting tot gevolg.
Risico op hacks PV-systemen
Het risico op hacks van PV-systemen in Nederland is reëel. Via hacks van PV-systemen is het mogelijk om verstoringen te veroorzaken in de elektriciteitsvoorziening. Om die reden verschijnen er in de komende jaren vanuit de Nederlandse overheid en (met name) de Europese verschillende verordeningen en wetten voor de solar-sector. Deze nieuwe cybersecurity-eisen komen erop neer dat steeds meer bedrijven en organisaties in de solar-sector te maken krijgen met verplichte strengere beveiligingsmaatregelen om zich te beschermen tegen cyberaanvallen en datalekken.
Huidige samenwerking binnen solar-sector
De solar-sector is divers: partijen verschillen in grootte en mate van volwassenheid ten aanzien van cybersecurity. De bereidheid om bij te dragen aan het verbeteren van de cybersecurity in de solar-sector, en om daarin samen te werken, is groot. Er bestaan al diverse waardevolle initiatieven op het gebied van cybersecurity, waaruit blijkt dat samengewerkt wordt. Het betreft echter relatief kleine initiatieven, die ook afhankelijk lijken van individuen. Het is de uitdaging om de initiatieven te versterken door ze minder persoonsafhankelijk te maken, te verbinden aan elkaar en met additionele initiatieven, en door toe te werken naar een programmatische samenhang.
Integrale aanpak cybersecurity solar-sector
De uitdaging om de cybersecurity in de solar-sector structureel te verhogen vraagt om een integrale aanpak waarin diverse spelers samenwerken. In zo’n aanpak zouden de krachten gebundeld kunnen worden rond zes thema’s:
- Cybersecurity awareness: het vergroten van de kennis en van het bewustzijn rond cybersecurity.
- Kans en impact van de verschillende cyberrisico’s.
- Cyberveilige werkwijzen, diensten en producten middels standaarden en certificeringen.
- Onderzoek en ontwikkeling: nieuwe technieken, producten, diensten en kennis.
- Sectoraal uitwisselen van best practices en dreigingsinformatie.
- Gezamenlijk management van incidenten.
Gerelateerde onderwerpen
Definities
Gerelateerde publicaties
Participatie in de praktijk
Ervaringen participatieprocessen rondom wind- en zonneparken
Jaaroverzicht hernieuwbare energie 2023
Aandeel hernieuwbare energie in Nederland stijgt naar 17%