Wat wordt er gedaan aan burgerparticipatie in Nederland?
Burgerparticipatie in Nederland: participatiemethoden bij thema’s nationaal klimaatbeleid, windenergie op land en aardgasvrije wijken

Door middel van participatiemapping is voor drie verschillende thema’s (nationaal beleid, wind op land, en aardgasvrije wijken) een overzicht gemaakt. In totaal is een steekproef samengesteld van 28 cases rondom nationaal klimaatbeleid, 25 cases voor windenergie op land en 93 cases voor aardgasvrije wijken. Deze steekproef schetst een beeld, maar geen volledig overzicht.

Burgerparticipatie op verschillende niveaus

Uit de steekproef blijkt dat er grote verschillen zijn tussen de thema’s. Bovendien zijn er verschillende niveaus om mensen te betrekken; op nationaal, regionaal of lokaal niveau. De volgende punten kwamen uit het onderzoek naar voren:

• Bij klimaatbeleid op nationaal niveau is er ruimte voor meer directe participatie
• Bij de thema’s windenergie en aardgasvrije wijken worden veel verschillende vormen van participatie ingezet
• In de steekproef wordt (waar bekend) bij aardgasvrije wijken vooral ingezet op kleinschalige participatie
• De steekproef laat zien dat burgers doorgaans laat in het beleidsproces betrokken worden bij de thema’s windenergie en aardgasvrij
• Niet alle burgerparticipatie in de steekproef wordt georganiseerd vanuit overheden
• Het is in deze steekproef meestal onbekend welke groepen participeren

Aanbevelingen

Naar aanleiding van de onderzoeksresultaten, zijn aanbevelingen gedaan om het draagvlak voor de energietransitie te vergroten. Zo wordt aanbevolen om de potentie te onderzoeken van meer interactieve burgerparticipatie bij het nationaal klimaatbeleid en burgers in algemene zin eerder te betrekken in het proces van besluitvorming en implementatie.

Daarnaast wordt geconcludeerd dat na dit onderzoek nog een duidelijk beeld mist van het burgerparticipatielandschap, en van welke burgers participeren. Om hier een goed beeld van te krijgen, wordt aanbevolen om burgerparticipatie te monitoren en verder te onderzoeken: wat wordt er ondernomen, wie nemen hier aan deel en wat zijn de effecten? Gezien de beperkte bronnen geeft dit onderzoek geen representatief beeld van de meningen van burgers. Op basis van de beschikbare informatie zien we een aantal percepties (onder meer zorgen en wensen) van burgers. Inzicht in deze percepties kan helpen om de transitie naar een duurzame maatschappij soepeler te laten verlopen.