Goed gekozen flankerend beleid draagt bij aan acceptatie klimaatbeleid
Draagvlak voor klimaatbeleid - acceptatieprincipes toegepast
Het bereiken van nationale klimaatdoelen vraagt om ambitieus klimaat- en energiebeleid. De implementatie van dit klimaatbeleid kan veranderingen vragen in het gedrag van burgers en bedrijven, wat soms gepaard gaat met bijvoorbeeld verhoogde financiële kosten. De acceptatie van beleid is van belang voor een effectieve en snelle implementatie en uitvoering van dat beleid. Hoe kan beleid zo worden vormgegeven dat het kan rekenen op (actieve) steun van zowel burgers als bedrijven?
Downloads
Draagvlak voor klimaatbeleidUit eerder onderzoek blijkt dat drie overkoepelende principes bijdragen aan de acceptatie van beleid door burgers (zie ook Burgers over klimaatbeleid):
Burgers over klimaatbeleid
- Ervaren eerlijkheid: het beleid wordt als eerlijk ervaren, met een eerlijke verdeling van kosten en baten.
- Ingeschatte effectiviteit: het beleid is effectief in het bereiken van de doelen.
- Beperkte negatieve impact: het beleid werkt niet te negatief in op het persoonlijke leven van burgers.
Flankerend beleid
Het expliciet toepassen van acceptatieprincipes in beleid kan bijdragen aan een grotere mate van acceptatie van beleid. Uit het onderzoek blijkt dat de acceptatie met name wordt bepaald door de omvang van de negatieve gevolgen voor het eigen leven en dat van burgers in het algemeen: hoe groter de negatieve impact wordt ingeschat, hoe lager de acceptatie van het beleid. Flankerende maatregelen kunnen de acceptatie vervolgens weer verhogen. Een punt van aandacht is de omgekeerde relatie tussen impact op het eigen leven en de effectiviteit van beleid: wanneer te veel rekening wordt gehouden met zo min mogelijk negatieve impact op het eigen leven, kan dit zorgen voor minder effectief beleid, bijvoorbeeld wanneer een belasting of norm te laag blijft om effectief te zijn. In de praktijk moet daarom rekening worden gehouden met de balans tussen zo weinig mogelijk negatieve impact en de effectiviteit van beleid.
Ook de distributieve rechtvaardigheid tussen groepen in de samenleving blijkt een rol te spelen: in het geval van een norm voor de energieprestatie voor koopwoningen vindt men het belangrijk dat een vergelijkbare norm wordt gehanteerd voor andere typen gebouwen, zoals (sociale) huurwoningen en utiliteitsgebouwen. Het is dus aan te bevelen om beleidspakketten samen te stellen met ondersteunend flankerend beleid
Strenger beleid?
Respondenten overschatten het aandeel Nederlanders dat het beleid niet streng genoeg vindt. De respondenten kunnen goed inschatten hoeveel draagvlak er gemiddeld voor een maatregel is (norm voor de energieprestatie en verhoging van de prijs van nieuwe kleding), hoewel zij dit soms ook onderschatten (minimumprijs voor online retourzendingen). Daarnaast maken respondenten bij alle drie de maatregelen een overschatting van het aandeel Nederlanders dat de maatregel als niet streng genoeg beoordeelt: er zijn minder Nederlanders vóór strenger klimaatbeleid dan respondenten denken.