Flexibiliteit in de gebouwde omgeving uitgelegd
Transcriptie podcast ‘Flexibiliteit in de gebouwde omgeving uitgelegd’
Onderstaande tekst is een transcriptie van de podcast ‘Flexibiliteit in de gebouwde omgeving uitgelegd’, onderdeel van de podcastserie ‘De energietransitie
Interviewer: [00:00:07] Welkom bij “De energietransitie uitgelegd” van het platform Energy.nl. Mijn naam is Eveline Janse en in deze podcastserie vraag ik iedere keer aan experts om een bepaald onderdeel van de energietransitie toe te lichten. In deze aflevering ga ik in gesprek met Hanna van Sambeek en Joke Kort van TNO over flexibiliteit in de gebouwde omgeving. Hanna van Sambeek is senior consultant bij de afdeling Energietransitie Studies. Ze leidt daar projecten over het toekomstige energiesysteem
Interviewer: [00:00:56] Om te beginnen Joke, zou jij in een paar zinnen kunnen vertellen wat flexibiliteit in de gebouwde omgeving inhoudt?
Joke Kort: [00:01:04] We hebben best wel veel variabele opwek. Als ik kijk naar groene energieopwek, elektriciteit via zon, via wind. En die opwek, die is dus niet gepland op het gebruik door consumenten van elektriciteit. Dus je ziet af en toe een disbalans ontstaan tussen opwek en verbruik. En flexibiliteit, of het afroepen van flexibiliteit, is eigenlijk bedoeld om meer gelijktijdigheid te krijgen in het opwekken van energie en het verbruik daarvan door consumenten.
Interviewer: [00:01:38] En je hoort natuurlijk ook heel veel over netcongestie
Joke Kort: [00:01:45] Netcongestie is eigenlijk de overbelasting van het netwerk. Ofwel door teveel opwek, wat je niet meer kwijt kunt op het stroomnet of aan de andere kant te veel gebruik en er is te weinig stroom beschikbaar op dat moment en dan krijg ik problemen in het energienet. Flexibiliteit is juist gericht op het meer in balans brengen van opwek en verbruik. Dus de hoeveelheid energie die elektriciteit die beschikbaar is en het verbruik door consumenten door allerlei apparaten aan te zetten of op te laden.
Interviewer: [00:02:17] Dus flexibiliteit is eigenlijk een oplossing voor netcongestie?
Joke Kort: [00:02:21] Deels.
Interviewer: [00:02:22] Nou, daar gaan we het zo vast nog meer over hebben. Ik zou wel in eerste instantie denken dat flexibiliteit in de gebouwde omgeving niet zo heel veel bijdraagt, want dat gaat toch maar om kleine hoeveelheden. En je zou denken dat flexibiliteit, dat je dat bijvoorbeeld beter in de industrie waar het om grotere hoeveelheden energieverbruik gaat… Hanna, kun jij uitleggen waarom flexibiliteit in de gebouwde omgeving toch wel heel belangrijk is?
Hanna van Sambeek: [00:02:48] Je hebt gelijk, flex in de industrie is zeker belangrijk. Maar flex in de gebouwde omgeving is ook belangrijk. En je hebt daar twee aspecten van, wat Joke ook vertelde. Je hebt deels de systeembalans en deels ook de transport van de elektriciteit. Dus je wil opwek beter matchen met verbruik en als we veel zon en wind opwek hebben dan is het ook vaak goedkoper. Dus flexibiliteit is niet alleen maar groen, maar het is ook poen. Het is ook goedkoper en daar houden we toch allemaal van. En aan de andere kant moet de elektriciteit komen waar het moet zijn, dus het moet ook tot aan je voordeur komen. Het moet door de kabels in de grond en ook door de transformatorhuisjes, wat het netwerk in de in de wijk weer verbindt met het middenspanningsnet en het hoogspanningsnet. Dus als wij in de gebouwde omgeving hele hoge pieken hebben in afname of in opwek, dan moeten we daar heel veel stoepen opgraven om meer kabels neer te leggen om die elektriciteit te kunnen transporteren. Dus we kunnen onze infrastructuur veel beter gebruiken, veel efficiënter gebruiken, als we juist de pieken kunnen afvlakken. En ik heb een voorbeeld voor waarom flexibiliteit op het laagspanningsnet belangrijk is voor net congestie. Want tien jaar geleden hebben ze in Lochem, hebben onderzoekers van de Universiteit Twente de zogenoemde pizzatest gedaan. Dat was toen tien jaar geleden best een moderne wijk met veel warmtepompen en veel elektrische auto’s. En hebben ze de bewoners gevraagd om op een bepaalde dag een bepaald tijdstip allemaal de elektrische auto te laden, warmtepompen aanzetten en ook pizza’s te bakken in de oven. Daarom noemen we dat ook de pizzatest. Om te kijken van wat wordt dan de belasting op het lokale netwerk? Het bleek dat na bijna 1 uur van deze hele hoge belasting zijn er onderdelen in de transformator die volgens mij echt gesmolten zijn dus. En zo’n transformatorhuisje kan vaak tijdelijke pieken hebben, maar als je op wat langere tijd een hoge belasting hebt, dan gaat echt transformatorhuisje kapot.
Interviewer: [00:04:55] Ja, en op de plek waar het wordt opgewekt, wil je eigenlijk ook de afname mee hebben?
Hanna van Sambeek: [00:04:59] Dat is zeker een deel van het verhaal. Precies. In de gebouwde omgeving hebben het verhaal over zonnepanelen op daken. Op hele zonnige dagen heb je een hele grote piek in opwek van zonne-energie en die wil je verminderen. Of je wil meer zelf gebruiken, dus daar kan flexibiliteit ingezet worden voor meer zelf-verbruik. En hetzelfde met de afname dat je in de gebouwde omgeving gaat het vooral over een piek in de avonduren.
Interviewer: [00:05:24] Ja, je noemt net al die afstemming en het hergebruik van je eigen energie als er veel zon opwek is. Wat willen we verder bereiken met die flexibiliteit in de gebouwde omgeving? Wat zijn de doelen van die flexibiliteit?
Hanna van Sambeek: [00:05:39] De flexibiliteit kan dus ingezet worden voor deels het balanceren van opwek met vraag of voor zelfconsumptie en voor het verhelpen van netcongestie, met het afvlakken van de pieken. Maar thuisbatterijen worden nu, in 2025, heel veel ingezet op de onbalansmarkt en dat is dus.. Om het elektriciteitssysteem nationaal ieder kwartier goed in balans te houden worden over het hele land signalen uitgestuurd om daarmee te helpen. En de batterijen gaan dus reageren op een nationaal signaal. Maar als je in één wijk heel veel thuisbatterijen hebt, kan het zijn dat in die specifieke wijk kan het laagspanningsnet, dus de kabel tot aan de voordeur, kan die hele grote pieken op kwartierbasis niet aan. Dus thuisbatterijen kan bijdragen aan een lokale balans, kan bijdragen aan netcongestie, maar zoals ze nu worden ingezet kan ze ook in sommige gevallen netcongestie veroorzaken.
Interviewer: [00:06:36] Ja, dus als ik het goed begrijp zeg je van die batterijen die zijn nu zo ingesteld dat als de tarieven, denk ik het gaat vooral om de tarieven, als die laag zijn dan gaan ineens die batterijen allemaal opslaan en op het moment dat die tarieven hoog zijn gaan die batterijen allemaal tegelijk… krijgen ze het signaal van ga het nu maar het net op sturen, want nu komt er levert het geld op en dan krijg je dus eigenlijk juist een piek in het systeem?
Hanna van Sambeek: [00:07:00] Precies, een van de allergrootste financiële prikkels op de markt nu voor thuisbatterijen is om juist op die 15 minuten onbalansmarkt te reageren en daar geld te verdienen. Maar er zijn eigenlijk heel weinig financiële prikkels om mee te helpen met netcongestie.
Interviewer: [00:07:16] Ja, en wat zou die batterij dan wel moeten doen om echt flexibiliteit te leveren?
Hanna van Sambeek: [00:07:22] Nou, als je de batterijen meer inzet op zelfconsumptie dan ga je juist die opwek piek afvlakken, dus eigenlijk veel meer eigen zonne-energie verbruiken. En je kan dus ook de avond piek waar mogelijk elektrische auto’s en warmtepompen aan en andere elektrische apparatuur in de avond heel veel gaat vragen van het net, dan ga je dat deels van eigen batterij gebruiken, dan ben je zowel meer duurzaam opgewekte elektriciteit aan het verbruiken zelf en die helpt ook het net en je bent waarschijnlijk goedkoper uit.
Interviewer: [00:07:51] En Joke, dat is natuurlijk heel erg vanuit het systeem gedacht. Maar zit de consument hier ook op te wachten?
Joke Kort: [00:08:01] Ja, wel op de verandering die Hanna nu voorstelt. We hebben een onderzoek gedaan. Daaruit blijkt ook dat consumenten de voorkeur geven aan het maximaliseren van de zelfconsumptie, dat vinden ze het allerbelangrijkste. Dat kan in een thuisbatterij, maar dat kan eventueel ook door je EV te laden op momenten dat je EV is…
Interviewer: [00:08:23] …elektrische auto…
Joke Kort: [00:08:24] Ja, elektrische auto, door die te laden op het moment dat jij opwek hebt thuis of vanuit je thuisbatterij eventueel. Maar er zijn een aantal apparaten die kan je inzetten om je eigen consumptie te maximaliseren.
Interviewer: [00:08:37] Ja, daar eventjes op ingaan. Op welke manier kunnen we als huishouden flexibiliteit leveren? Wat zijn de opties daarvoor? Hanna?
Hanna van Sambeek: [00:08:46] De drie grootste energiedragers in de gebouwde omgeving zijn de elektrische auto, de warmtepomp en ook de thuisbatterij. Dus die kunnen heel veel capaciteit leveren en vragen ook best veel elektriciteit. Het opladen van een elektrische auto… Best vaak komt die ergens in de middag thuis of op de oprit en gaat pas in de ochtend weg. Niet altijd, niet voor iedereen, maar in de meeste gevallen wel. Dus laten we het hebben over hoe het in de meeste gevallen is. Dus in de meeste gevallen staat’ie de hele nacht stil. Dan kun je makkelijk het opladen van de auto ’s nachts doen in plaats van dat dit meteen doet om om vijf of zes uur als je thuiskomt. Want juist vijf uur, zes uur u gaan ook veel meer apparaten thuis aan. En ook als het winter is en koud is, dan is een elektrische warmtepomp draait ook. Maar die warmtepomp, die kan ook flexibeler. Die kan het huis in de zomer voor-verkoelen of in de winter wat voor-warmen. En je zou ook wellicht kunnen accepteren dat de temperatuur net een halve graad of één graad lager is, juist tijdens bepaalde piekmomenten. En een halve graad is wel iets wat je als gebruiker niet merkt, maar wat wel acceptabel is en wat wel helpt met die piek verlagen. En over thuisbatterij, daar hebben we het al over gehad.
Interviewer: [00:10:01] Daar hebben we het al over gehad. En andere energievragers? Want ik denk nog in huis heb je nog inductiekookplaten, je hebt nog vaatwassers, wasmachines. We zijn natuurlijk gewend om de wasmachine, tenminste dat ben ik nog gewend, om de wasmachine vooral ’s nachts aan te zetten. Kunnen die ook nog flexibiliteit leveren?
Hanna van Sambeek: [00:10:20] Ze kunnen ook flexibiliteit leveren, maar het is wel veel minder en minder belangrijk dan de EV en de warmtepomp.
Joke Kort: [00:10:28] Mag ik dan nog het op aanvullen? Want er is inderdaad een andere vorm ook van flexibiliteit. Je kunt het automatisch aansturen, maar er worden in verschillende projecten, wij zitten ook in een aantal van die projecten, gewerkt aan andere oplossingen waarbij mensen, consumenten aan kunnen geven van ik wil vandaag graag deze apparaten gebruiken. Dat kan de auto zijn, opladen van de auto, dat kan inductiekoken zijn, dat kan je vaatwasser kan het zijn, of de wasmachine. Die kun je invoeren in een stukje software en die software gaat vervolgens kijken van wat is voor jou het ideale tijdstip om vandaag je vaatwasser aan te zetten of om vandaag je was te draaien? En daarmee wordt rekening gehouden met het beschikbaar stellen van flexibiliteit, maar er wordt ook gekeken naar de prijs die jij dan betaalt voor je energierekening voor die dag. En daar bespaar je dus ook mee. En je bent tegelijkertijd duurzaam.
Interviewer: [00:11:26] Ja, en dat is dus nog in onderzoek? Dat kan je nu nog niet zelf ergens gebruiken?
Joke Kort: [00:11:30] Nee, we draaien nu een aantal pilots, dus het is in opkomst en ook dat zal effect hebben op flexibiliteit.
Interviewer: [00:11:41] Ja, ik denk dat is ook nog wel een vraag aan Joke van de noodzaak is wel duidelijk: we horen veel over netcongestie natuurlijk ook en op zich is ook wel duidelijk hoe dit geregeld zou kunnen worden, maar hoe zorgen we ervoor dat mensen dit ook gaan doen?
Joke Kort: [00:11:56] Ja, technisch gezien is er eigenlijk alles mogelijk. Met een energiemanagementsysteem bijvoorbeeld, die alle aansturingen in je huis kan regelen. Als je kijkt naar de consument en wat die nou eigenlijk begrijpt van netcongestie, en wat de consument begrijpt van flexibiliteit, dan is dat heel weinig. Men heeft weinig idee wat je er nou zelf aan kan doen. De meeste mensen kijken nog steeds naar hun eigen energierekening en hun voorschot en dat is het begrip wat ze hebben van hun eigen gedrag. Eigenlijk je eigen energieverbruik. Om iets te kunnen betekenen in flexibiliteit moet je echt goed in gaan zien van wanneer gebruik ik nou eigenlijk elektriciteit? Wat bespaart het mij bijvoorbeeld als ik bepaalde apparaten op andere momenten ga gebruiken? Als ik bijvoorbeeld op een ander moment mijn thuisbatterij ga laden of mijn elektrisch vervoer? En wat betekent het als ik op een ander moment mijn wasje ga draaien of vaatwasser aanzet. Je moet het eerst ervaren. Je moet het zelf weten van hoe doe ik het nu en hoe kan ik het eventueel veranderen om én te besparen én meer duurzamer te zijn, maar bijvoorbeeld ook om bij te dragen aan flexibiliteit waarmee je zorgt dat je in de buurt voldoende stroom blijft houden. Dus hoe ga je dat met elkaar eigenlijk oplossen? Daarvoor is veel bewustwording nodig.
Interviewer: [00:13:16] Hoe kunnen we dat krijgen?
Joke Kort: [00:13:18] Dat kan bijvoorbeeld door de smart meters. Heel veel huishoudens hebben al smart meters in huis. Die kun je uitlezen, kan je op het display laten zien wat je algemene opwek en verbruik is. En dan zie je dus ook als je een bepaald apparaat aanzet of op gaat laden, elektrische auto, wat de gevolgen daarvan zijn op je eigen energieverbruik. Dat zie je direct. Daarnaast heb je ook nog allerlei slimme stekkers die wij uitdelen aan mensen waarmee ze kunnen kijken hoeveel een specifiek apparaat verbruikt. Dus bijvoorbeeld je vaatwasser of je wasmachine.
Interviewer: [00:13:54] Ja, en als mensen dat inzicht hebben, zorgt dat er dan ook gelijk voor dat mensen anders gaan laden en gaan verbruiken?
Joke Kort: [00:14:04] Ik heb zelf die dingen thuis en ik merk voor mij werkt dat wel zo en het wordt een soort van, ja het is ook mijn interesse, maar het wordt ook een soort van spel van hoe kan je je eigen opwek met je zonnepanelen zoveel mogelijk ook gaan verbruiken.
Interviewer: [00:14:20] Maar dat vergt ook wel tijd, want dan moet je er ook dus ook wel telkens gaan zitten kijken wat er nou eigenlijk gebeurt?
Joke Kort: [00:14:26] Sommige dingen kosten tijd inderdaad, maar je weet wel ongeveer wanneer jij je eigen piek hebt en je eigen opwek en dat zijn de momenten waar ik bijvoorbeeld mijn warmtepompboiler of dat buffervat op af kan stemmen. Dat ik zeg van nou, je mag tussen tien en vier uur ’s middags verwarmen, mijn tapwater en voor de rest van de dag gewoon niet. En dat werkt prima.
Interviewer: [00:14:49] En mensen die niet eigen opwek hebben, want dat zijn natuurlijk ook heel veel?
Joke Kort: [00:14:52] Ja, dat zijn er ook heel veel.
Interviewer: [00:14:53] Maar die hebben wel een rol hier ook in?
Hanna van Sambeek: [00:14:56] Ik wil die vraag graag beantwoorden met een voorbeeld uit mijn eigen leven, want ik heb een elektrische auto, maar ik heb geen eigen laadpaal. Dus ik laat altijd op de publieke laadpaal. En ik ben zelf sterk gedreven door duurzaamheid en ik wil een wat schonere lucht hebben, dus minder gassen van auto’s en daarom heb ik een elektrische auto en vind ik het ook belangrijk om die te laden op momenten dat de elektriciteit in ons net ook schoner is. Dus op momenten met heel veel zon of heel veel wind, maar het makkelijkste is om te kijken: nu op een dag schijnt de zon en dan probeer ik ook mijn auto op te laden op de publieke laadpaal. Want juist in die avondpiek in de uren waar we heel veel vraag van het net, dan wordt ook meer elektriciteit opgewekt door bijvoorbeeld gascentrales of zelfs kolencentrales of andere opwek met uitstoot. En ik wil het liefst dat mijn auto rondrijdt op zonne-energie. Bij mij in de buurt is er geen financiële prikkel om zo te laden op de publieke laadpaal; prijs is altijd hetzelfde, dus ik doe het puur vanuit een groen hart. Er zijn wel andere regio’s waar je wel financieel beloond wordt op bepaalde momenten bij de laadpaal, maar ik doe het dus vanuit m’n groene Hart.
Interviewer: [00:16:04] Ja, en Joke kan jij dat terugzien in de onderzoeken ook? Is dus de flexibiliteit die geleverd wordt, komt dat voornamelijk uit mensen die dus heel bewust zijn en om die reden dus keuze maken om op de juiste momenten te laden of te gaan opwekken? En hoe krijgen we dan de rest mee? Want niet iedereen is zich daar zo bewust van.
Joke Kort: [00:16:26] Ja, wij zien dat wel terug in onderzoeken. De financiële prikkel is een hele belangrijke. Maar wat Hanna zegt, die is vooral op nationaal niveau dat dat afgegeven wordt. Energiegemeenschappen kunnen lokaal soms een financiële prikkel geven, van we hebben nu veel opwek, dus kan je verbruiken. En niet iedereen in energiegemeenschap hoeft trouwens op te wekken. Je kan ook gewoon lid worden en energie afnemen bij energiegemeenschap. Dus dat maakt de prikkel al meer lokaal. Maar dat is nog allemaal financieel. Heel veel mensen denken net als Hanna en willen graag ook vanwege duurzaamheidsoverwegingen een bijdrage leveren door hun gebruik daarop aan te passen. En je weet wanneer de zon schijnt, je weet wanneer het waait. Je hebt ook zo’n energieweerbericht, dat je kunt zien van wanneer is het slim om energie te verbruiken. En als er veel opwek is, is de prijs vaak ook laag, maar de duurzaamheid is zeker een belangrijke motivatie voor mensen om hun eigen verbruik aan te gaan passen.
Interviewer: [00:17:32] Tot slot voor jullie allebei de vraag wat moet er nu nog gaan gebeuren? Wat is de stand van zaken en hoe komen we nu verder met die flexibiliteit in de gebouwde omgeving? Hanna…
Hanna van Sambeek: [00:17:42] Ja, er is al veel techniek om deze flexibiliteit mogelijk te maken, dus we moeten nu ook meer naar de uitvoering. Voor de techniek is er wel nog duidelijkheid nodig over communicatiestandaarden en -protocollen. En voor de uitvoering wil je ook weten hoe verschillende prikkels elkaar tegenwerken en ook welke rol regelgeving speelt daarin. En dus je hebt prikkels voor de energiebalans opwek-afname, maar je hebt ook prikkels voor netcongestie die niet altijd opgelijnd zijn. En natuurlijk het specialisme van Joke, ook die bewustwording en de communicatie richting de mensen om dit te willen en kunnen doen. Maar ik ben wel ervan overtuigd dat we als Nederland kunnen vooroplopen in kennis, in deze slimme oplossingen en innovaties op het gebied van energieflexibiliteit.
Interviewer: [00:18:28] En nog heel eventjes, want je noemt nu net protocollen. Dan heb je het over technische afstemming dat de apparaten met elkaar kunnen praten?
Hanna van Sambeek: [00:18:36] Precies. Het moet zo makkelijk mogelijk worden voor de gebruiker om dit te doen. Dus als deze apparaten met elkaar kunnen communiceren of met externe prikkels, dus met de energieleverancier of de netbeheerder, dat die zelf weet wanneer het goedkoop is of wanneer het duurzame energie
Interviewer: [00:19:05] En daar wordt op dit moment al aan gewerkt?
Hanna van Sambeek: [00:19:08] Er wordt zeker daaraan gewerkt. Er bestaan wel verschillende protocollen en niet alle apparaten kunnen altijd met elkaar communiceren of goed met en EMS communiceren. Dus om de uitrol te helpen een bredere uitrol te helpen, is er wel duidelijkheid nodig, juist voor standaarden rondom communicatieprotocollen.
Interviewer: [00:19:27] Dus daar moet nog aan gewerkt worden. En Joke?
Joke Kort: [00:19:31] Ja, Hanna zei het net: bewustwording is een hele belangrijke. Maar voor mij, ik vind bewustwording ook snappen wat je eigenlijk doet met je eigen energieverbruik en je eigen opwek en wat de effecten daarvan zijn. En pas dan kan je ook goed zien wat kan ik hierin veranderen en wat wil ik hier ook in veranderen. Een energiemanagement systeem kan daar enorm bij helpen: automatisch inregelen voor wanneer ga je een elektrische auto opladen, wanneer ga je warmtepomp voorverwarmen, enzovoorts. Heel veel van het energieverbruik kan in die zin, blijkt uit onderzoek, gewoon geautomatiseerd worden. Dat vinden mensen prima, mits er een grote rode knop op zit, dat ze een keer een uitzondering aan kunnen geven. En het verbruik van energie van allerlei andere middelen zoals de wasmachine en zoals de vaatwasser en dergelijke, dat is een stuk ingewikkelder. Mensen houden niet van notificaties iedere keer krijgen, dus een deel kun je automatiseren, dat vinden mensen ook prima, willen ze graag. En een deel kan je gewoon niet automatiseren. Dat ligt bij de mensen zelf en hun eigen bereidheid om daar wat in te veranderen voor in hun eigen gedrag. Maar dat kan dus ook met financiële prikkels en vanuit duurzaamheidsoogpunt. Dus ook belangrijke feedback consumenten, vinden het belangrijk om te weten wat de effecten zijn. Een andere manier vind ik energiegemeenschappen, want het zijn collectieven van consumenten die gezamenlijk flexibiliteit op een lokaal niveau kunnen uitbalanceren eigenlijk, of regelen met z’n allen. Dat is makkelijker dan met een individueel huishouden. Heeft meer effect. En tot slot, er wordt ook steeds meer gekeken naar systeemintegratie
Interviewer: [00:21:49] Ja, dus we hebben het natuurlijk over flexibiliteit in de gebouwde omgeving. Dat is denk ik een hele interessante toevoeging: gaat natuurlijk over een dag eigenlijk over 24 uur zo’n beetje. En uiteindelijk hebben we natuurlijk ook flexibiliteit nodig op de langere termijn?
Joke Kort: [00:22:05] En in netcongestie en de flexibiliteit die je nodig hebt, verschilt ook per seizoen omdat die opwek variabel is qua zon en wind. Ja, en door dat bijvoorbeeld op te slaan en zo ondergrondse warmteopslag en dan te gebruiken later, en een warmtenet. Ja, dat zijn ook mogelijke oplossingen. Een andere oplossing is omzetten naar waterstof, maar dan gebruik je in ieder geval de overschotten aan elektriciteit aan de opwekkant.
Interviewer: [00:22:37] Nou, het is heel mooi dat je die al noemt, want in de volgende podcast gaan we het hebben over energieopslag
Interviewer: [00:22:56] Als u meer wilt weten over flexibiliteit in de gebouwde omgeving, dan verwijs ik u naar de website Energy.nl. In dit gesprek hadden we het uitgebreid over netcongestie. Als u daar nog wat meer over wilt weten, meer achtergrond, daar is eerder al podcast over verschenen en die kunt u nog terugluisteren op het podcast-kanaal. En vond u dit een interessante podcast? Laat ons en anderen dat dan weten door vijf sterren te geven, dat helpt voor de verdere verspreiding van de podcast. Hartelijk dank voor het luisteren!
Gerelateerde publicaties
Overzicht industriële warmteopslagtechnologie en toepassing
Stand van zaken en toepassingspotentieel in de Nederlandse industrie
Niet alle huishoudens even kwetsbaar voor stijgende energieprijzen
Unequal household vulnerability to high energy prices and the elusive quest for targeted policy support: Evidence from the Netherlands
Innovatieroadmap warmteopslag voor de gebouwde omgeving
De innovaties en randvoorwaarden die nodig zijn voor grootschalige implementatie van warmteopslagtechnologie in Nederland