Making city: energiepositief op z’n Gronings
3 jaar ervaringen voor ontwikkeling van Positief Energie District (PED)

MAKING-CITY Groningen bestaat uit diverse initiatieven verdeeld over twee gebieden. In Zuid wordt vooral gewerkt met grote gebouwen waar het energiegebruik zeer hoog is, zoals de Mediacentrale. Toch is het dankzij uitdagende oplossingen gelukt een groot deel van het energiegebruik te besparen. Het aangrenzende sportcentrum is een zeer innovatief gebouw en energiepositief vanaf de start. Om de gebouwen energiepositief te maken, is er extra energie nodig. Hiervoor wordt op een slimme manier gekeken naar de combinatie met de infrastructuur. Zo wordt in het voorjaar een zonnevoetpad geplaatst, komt er zon op water in combinatie met een plus op ecologie en wordt er gewerkt aan een zonnefietspad en zonneoverkapping van een parkeerterrein. Samen moeten deze gebouwen, de installaties en de acties in de openbare ruimte per jaar meer energie opwekken dan gebruiken.

In het noorden van de stad, Paddepoel en Zernike, gaat het om onder andere vier demohuizen, twee jongerenflats uit de jaren 1970, en het Energy Academy Europe gebouw.

Diverse technieken om van het aardgas af te komen worden getest. Duurzame opwek wordt op een innovatieve manier toegepast via bijvoorbeeld verticale zonnepanelen aan een gevel of tweezijdige panelen, zodat er meer uit de lokale omgeving gehaald wordt, zonder deze omgeving extra te belasten. Hier zie je wat er nodig is om mensen, huizen, gebouwen en wijken te transformeren.

Kleine stapjes

In dit rapport komen verschillende stakeholders in het project aan het woord. Zo vertelt Anne Venema (programma energietransitie bij Gemeente Groningen) dat de gemeente met veel enthousiasme de wijken instapte, maar dat de praktijk leerde dat de stap naar aardgasvrij voor veel wijken en bewoners nog te groot is. Venema: “Een van de breekpunten is de financiering: als gemeente willen we dat de overstap naar aardgasvrij voor bewoners woonlastenneutraal is, maar dat is in de huidige situatie lastig te realiseren. Los daarvan moet je bij collectieve oplossingen iedereen weten te bereiken, niet alleen een kleine groep koplopers. Daarom kijken we nu in de stad niet alleen maar naar aardgasvrijscenario’s, maar ook naar de kleinere stappen. Zaken waar bewoners en initiatieven zelf mee aan de slag kunnen: collectieve inkoop van zonnepanelen, isolatie- en besparingsacties.”

Gebruik warmte datacenter

WarmteStad is het energiebedrijf van Groningen en een belangrijke partner in de energietransitie. Joep de Boer (accountmanager en business developer bij WarmteStad) vertelt dat de zoektocht naar fossielvrije bronnen resulteerde in goede afspraken met twee buren op het Zerniketerrein. “De warmte die vrijkomt bij het koelen van de computers wordt nu aan de buitenlucht afgegeven. Als WarmteStad kunnen we die warmte goed gebruiken voor ons warmtenet. De warmte van de twee datacenters hier op het Zerniketerrein gaat via een buisleiding naar onze nieuwe centrale en daar wordt het water, dat een temperatuur heeft van 25 °C, straks verder opgewarmd met behulp van grote industriële warmtepompen die draaien op groene stroom. Veel van onze afnemers in dit gebied hebben namelijk warmte van 70 °C nodig, die moeten we wel kunnen leveren. En als we meer heet water produceren dan dat we nodig hebben, slaan we dat op in de buffervaten die daar al klaar staan. Die warmte gebruiken we voor de momenten dat er veel vraag is, zoals ’s ochtends vroeg als iedereen opstaat, gaat douchen en de verwarming aanzet.”