Inzet inwonerparticipatie bij ontwikkeling zon- en windparken
Periodiek overzicht inwonerparticipatie 2023

Inzet inwonerparticipatie

Inwonerparticipatie lijkt steeds meer te worden verankerd in beleid bij gemeenten. Vorig jaar had 58% van de bevraagde gemeenten beleid voor procesparticipatie (zie ook het periodiek overzicht inwonerparticipatie 2022). In de steekproef van dit jaar was dat 77%. Periodiek overzicht inwonerparticipatie

Om tot wind- en zonneparken te komen doorlopen gemeenten verschillende fasen: van het regionaal vaststellen van zoekgebieden tot en met lokale projectontwikkeling. Het verschilt per fase of er inwonerparticipatie is ingezet. Gemeenten die gewerkt hebben aan het vaststellen van zoekgebieden, hebben in 75% van de gevallen inwonerparticipatie toegepast.

Bij windparkontwikkeling wordt net als vorig jaar het vaakst inwonerparticipatie ingezet (in ongeveer 80% van de gevallen). Dit jaar werd er ook veel geparticipeerd bij gemeentelijke beleidsontwikkeling (80%).

Toegepaste inwonerparticipatie bij zon- en windparken

Als we kijken naar de verschillende participatieniveaus, dan worden raadplegen en inspreken vaker toegepast dan meebeslissen of coproduceren/samenwerken. De inbreng van inwoners wordt meestal gedeeltelijk meegenomen in de besluiten.

De meeste weerstand vanuit bewoners wordt door gemeenten ervaren bij het vaststellen van locaties voor wind- of zonneparken en tijdens de projectontwikkeling van windparken. 70% van de gemeenten hebben de ervaring dat inwonerparticipatie de kwaliteit van plannen verbetert. 64% van de gemeenten menen dat de participatie niet altijd de weerstand wegneemt.

De inbreng van bewoners heeft volgens gemeenten vooral geleid tot extra eisen voor ruimtelijke kwaliteit zoals ruimte voor groen om het zicht op het wind- of zonnepark te verminderen (genoemd door ongeveer 50% van de gemeenten). Ook zorgde de inbreng van bewoners voor extra eisen voor procesparticipatie (30% van de gemeenten) en financiële participatie (30% van de gemeenten).

Behoeften van gemeenten om inwonerparticipatie te organiseren

De capaciteit om inwonerparticipatie te organiseren bij gemeenten lijkt wat toegenomen ten opzichte van vorig jaar, maar een tekort aan capaciteit wordt nog steeds ervaren als een knelpunt. Ook het bereiken van het stille midden wordt nog steeds als lastig ervaren. Het betrekken van lokale initiatieven en energiecoöperaties gaat volgens de meeste gemeenten goed. De resultaten van dit onderzoek worden benut door EZK, NP RES, VNG, IPO en BZK om beleid en andere ondersteunende middelen te ontwikkelen voor o.a. gemeenten.

Werk je bij een gemeente aan duurzame energie en wil jij ook je ervaringen en behoeften onder de aandacht brengen? Doe dan volgend jaar ook mee aan dit onderzoek: meld je aan via https://survey.tno.nl/lvzwqllxsx?l=nl