TNO
Publicaties
De broeikasgas-voetafdruk per segment in de Nederlandse samenleving
De opbouw van CO2-emissies per segment
Energiearmoedebeleid bij gemeenten: vooruitgang, zorgen en aanhoudende onduidelijkheid
Update november 2024 – halfjaarlijkse monitoring aanpak energiearmoede
De rol van slimme apparaten bij netcongestie op het laagspanningsnet
Een analyse van flexibiliteitsmogelijkheden, interoperabiliteit en beleidsopties
De mogelijke rol van SMR’s in het Nederlandse energiesysteem
Small modular reactors in the Dutch energy system
De energiearmoedekloof in Nederland
Cijfers energiearmoedekloof en effecten maatregelen
Investeringsbeslissingen voor verregaande verduurzaming binnen de utiliteitsbouw
Wat beweegt verschillende typen eigenaren?
Analysing the Beyond Growth Debate
Effect van economisch systeem op de energietransitie
De meerwaarde van aardgasvrij renoveren voor energiearme huishoudens
Effecten van renovaties
Wat beweegt mensen om een tweedehands elektrische auto te kopen?
Keuzeonderzoek adoptiegedrag elektrische voertuigen (EV) - occassions
Inzet van groene waterstof in de vervoerssector
Kostenvergelijking tussen raffinageroute en direct gebruik
Cijfers aanvragen verduurzaming woning
Update 2023 monitor ISDE en Nationaal Warmtefonds
Rol van airconditioning in elektriciteitsvraag
Schatting van de elektriciteitsvraag van airconditioners in Nederlandse woningen 2021, 2022 en 2030
Participatie in de praktijk
Ervaringen participatieprocessen rondom wind- en zonneparken
Inkomenseffecten voor huishoudens bij woningisolatie
Inkomenseffecten van woningisolatie naar de isolatiestandaard
Archetypische buurten voor elektriciteitsverbruik
Definition of archetypical neighborhoods for residential flexibility analyses
Toekomstmogelijkheden van energiehulporganisaties en medewerkers
Inzicht in kansen en belemmeringen van verschillende typen energiehulporganisaties
Routekaart Samenwerken in energiehubs
De nulmeting
De publieke perceptie van groene waterstof in Nederland
The public perception of green hydrogen in the Netherlands
Hoe flexibel willen mensen zijn?
De bereidheid van consumenten om flexibiliteit te leveren in het energiesysteem in de gebouwde omgeving
Energiearmoede in Nederland 2019-2023
Cijfers en feiten over energiearmoede in Nederland
Herziening van de Europese Energy Efficiency Directive vraagt om meer energiebesparing
Een nationaal doel voor energiebesparing en streefwaarden voor sectoren
Het succes van de energiecoach, energie-fixer en energieadviseur
Kenmerken van effectieve energiehulp in Nederland
Verhalen van mensen in een kwetsbare situatie
Kwalitatieve monitor energiearmoede
Goed gekozen flankerend beleid draagt bij aan acceptatie klimaatbeleid
Draagvlak voor klimaatbeleid - acceptatieprincipes toegepast
De energietransitie in Aruba, Curaçao en Sint Maarten
Klimaatneutrale energievoorziening
Kosten voor de productie van hernieuwbare waterstof in Nederland
Evaluation of the levelised cost of hydrogen based on proposed electrolyser projects in the Netherlands
Dashboard utiliteitsbouw geeft inzicht in obstakels en kansen verduurzaming utiliteitsbouw
Dataset utiliteitsbouw in de wijkaanpak voor de warmtetransitie
Energiearmoedebeleid bij gemeenten: vooruitgang, variatie en (de noodzaak voor) visie
Update mei 2024 – halfjaarlijkse monitoring aanpak energiearmoede
De Warm(t)e Kermis
Inzicht in de participatiebehoeftes van bewoners
Samenwerking voor verduurzamingsplannen woningcorporaties
Energiearmoede bestrijden door woningverduurzaming te versnellen
Ontwikkeling energie-intensieve industrie bepalend voor de energietransitie
Toekomst van het Nederlandse energiesysteem
Op weg naar een landelijk perspectief voor de verduurzaming van bedrijventerreinen
Potentie energiebesparing bedrijventerreinen
Beleidsvorming scope 3-emissies
Opties voor scope 3-beleid in Nederland
Omgevingsgericht werken voor (technische) bedrijven in duurzame energie
Borgen van omgevingsgericht werken
Laadinfrastructuur voor elektrificatie zware vrachtwagens
Effecten van additionele middelen voor laadinfastructuur vrachtwagens
Verduurzamingsmaatregelen woningen
Interesse van woningeigenaren in een totaalverduurzamingspakket voor hun woning
Toekomstige ontwikkelingen van het elektriciteitssysteem in Nederland
Belangrijkste ontwikkelingen, uitdagingen en (beleids)implicaties
Marktmonitor Verbouwstromen
Ontwikkelingen gebouwde omgeving op het vlak van de energietransitie, materialentransitie en de transitie in de markt
Vraag naar waterstof Noordwest Europese industrie
Future production scenarios and resulting hydrogen demand 2030-2050
Overzicht cybersecurity PV-panelen
Een verkenning naar het verbeteren van de cyberweerbaarheid van de solar-sector in Nederland
Energiearmoede in Flevoland
Cijfers 2020 en schatting 2022
Het gebruik van gedragskennis voor beleidsontwikkeling
Ervaren drijfveren, barrières en mogelijke oplossingsrichtingen bij het directoraat-generaal Klimaat en Energie
De weg naar duurzame mobiliteit over land, water en door de lucht
Klimaatneutrale mobiliteit in 2050
De BuurtWarmteWijzer: in 3 stappen naar een wijkuitvoeringsplan aardgasvrij wonen
Inventariseren wensen en behoeften van bewoners
Gebruikerservaring slimme apparaten
The societal impact of smart appliances for connecting homes and grids
Stand van zaken en ontwikkelingen verduurzaming kantorenmarkt
Inventarisatie innovaties kantorenmarkt
Effect op emissiereductie door de DUMAVA-subsidieregeling
Analyse aanvragen en emissiereducties
Lancering open source versie Hestia-model
Ruimtelijk energiemodel voor de gebouwde omgeving
Wie wil er meebetalen aan een warmtenet?
De bereidheid van bewoners om mee te betalen aan een warmtenet
Polderklimaat in uitvoering
Lessen op basis van de uitvoeringsstructuur van het Klimaatakkoord
CO2-opslag en -hergebruik in Nederland
Analyse van behoefte, aanbod en beleid voor negatieve emissies
Cijfers aanvragen subsidies woningverduurzaming
Monitor – update cijfers eerste helft 2023
De energietransitie en vervoersarmoede
Het effect van de ontwikkeling naar duurzaam vervoer voor lage inkomens
Energie uit water in en rondom het Waddengebied
Potentieel golfenergie, getijdenenergie en energie uit spanningsverschil zoet/zout water
Energy citizenship: 6 verschillende soorten deelnemers aan de energietransitie
Aandacht voor heterogeniteit in menselijk gedrag binnen de energietransitie
Energiearmoede neemt toe in Noord-Holland en Zuid-Holland
Omvang en aard energiearmoede in Noord-Holland en Zuid-Holland
Kengetallen na-isolatie utiliteitsbouw
Update kengetallen investeringskosten en energiebesparing na-isolatie Vesta MAIS model
Ontwikkelingen collectieve warmtesystemen
Overzicht van actuele kennis en innovaties in vergevorderd stadium
Energieverbruik van vaste airconditioning
Berekeningsmethode voor energiegebruik vaste airco’s
Verrijkte BAG ter ondersteuning van lokale energetische vraagstukken
Nieuwe gegevens: o.a. schiloppervlakte, pandlabel en energiegebruik
Inzet inwonerparticipatie bij ontwikkeling zon- en windparken
Periodiek overzicht inwonerparticipatie 2023
Geleerde lessen van een nationaal burgerdialoog klimaat en energie
Ervaringen uit het buitenland
Flexibiliteitsbehoefte en publieke belangen
Flexibiliteit in het elektriciteitssysteem - deel 1
Feitelijke data voor verduurzaming bedrijventerreinen
Eerste versie Landelijke Monitor Verduurzaming Bedrijventerreinen
Verhalen van mensen in een kwetsbare situatie
Kwalitatieve monitor energiearmoede – update september 2023
Wat beweegt mensen om een elektrische auto aan te schaffen?
Inzicht in het gedrag en de motieven van verschillende groepen mensen
De verhalen van energiearme huishoudens
Interviews met mensen die leven in energiearmoede
Afschakelen van zonnepanelen niet gelijk verdeeld
Hoe verdelen we de lasten op een rechtvaardige manier?
Potentieel energiebesparing in de industrie
Manufacturing Industry Decarbonisation Data Exchange Network (MIDDEN)
Op weg naar kostengebaseerde tarieven voor warmtenetten
Referentiemodel met handleiding voor kostengebaseerde warmtetarieven
Cijfers gebruik airconditioning
Enorme toename vaste airco’s, die steeds vaker ook als verwarming worden gebruikt
Kwetsbaarheid huishoudens voor hoge energieprijs afhankelijk van verschillende factoren
Energiekosten huishoudens: onderscheid naar inkomen, eigendomssituatie en woningkwaliteit
Bereik en effecten subsidies voor verduurzaming koopwoningen
Monitor – update voorjaar 2023
Welk verhaal vertellen we over een klimaatneutrale toekomst?
Analyse van narratieven in nieuwsartikelen over klimaatbeleid
Effectmetingen steunmaatregelen energiearmoede
Fixers/energiecoaches, renovaties en witgoedregelingen hebben meerdere positieve effecten op aan energiearmoede gerelateerde aspecten
Financiering van de energietransitie in Nederland
Ontwikkeling methodologie om financiële stromen in energietransitie in kaart te brengen
Lokale warmtenetten: hoe zorg je voor regie, coördinatie en afstemming?
Besluitvormingsprocessen voor toekomstbestendige energiesystemen in de gebouwde omgeving
Gemeenten: ‘Behoefte aan nationale regie bij armoedebeleid’
Update mei 2023 - halfjaarlijkse monitoring aanpak energiearmoede
Energiedelen, wat is het?
Stappen voor energiedelen en kaders voor registratiemodellen
Bewonerservaringen uitvoeringsfase aardgasvrije wijken
Ervaringen met het proces naar en het leven in een aardgasvrije woning
Nieuwe onderzoeksroutes voor de Nederlandse energietransitie
Kennisagenda voor ruimtelijke en zakelijke thema’s in de energietransitie
Potentieel van e-fuels voor zwaar wegtransport
Wat is het techno-economische potentieel van e-fuels voor gebruik in vrachtwagens in Nederland?
Techno-economisch potentieel nul-emissie vrachtwagens in Europa
Batterij-elektrische trucks tegen 2030 inzetbaar in merendeel van de toepassingen
Instrumenten voor besluitvorming Programma Energie Hoofdstructuur (PEH)
Integratie van ruimtelijke modellen en energiemodellen
Elektrolyse als mogelijke oplossing voor congestiemanagement
Analyse vier use cases van inzet van elektrolyse voor congestiemanagement geanalyseerd op juridische haalbaarheid, marktpotentieel en effect op congestie
Omgevingsveiligheid bij toename waterstofrijke energiedragers
Wat moet worden geregeld om in de toekomst op een veilige manier waterstof te kunnen gebruiken?
RFNBO-verplichting grote uitdaging voor industrie
Effecten doelstelling 50% groene waterstof voor de Nederlandse industrie
Zonnepanelen op dijken
Verharde dijken goede optie voor plaatsen zonnepanelen
Hernieuwbare brandstoffen van niet-biologische oorsprong (RFNBO) voor transport
Verkenning van mogelijkheden om de verplichting in Nederland na te komen
Ontwikkeling kosten groene en blauwe waterstof
Productiekosten waterstof en mogelijke effecten beleidsinstrumenten en gasprijzen
De rol van energiegemeenschappen in de energietransitie
Juridische kaders voor professionalisering van energiecollectieven
Slimme aansluit- en transportovereenkomsten voor efficiënt netgebruik
Van individu naar groep
Oplossingen voor impact laden elektrische voertuigen
Waarde en haalbaarheid van oplossingen
Anders consumeren om klimaatdoelen te halen
Een verkenning van manieren om het systeem te veranderen en hoe iedereen daaraan kan bijdragen
Wie schreef het klimaatakkoord?
Over belangenvertegenwoordiging aan de klimaattafels en de totstandkoming van het Klimaatakkoord
Trends technologische verduurzamingsopties voor de gebouwde omgeving
Belangrijkste knelpunten, ontwikkelingen en randvoorwaarden voor opschaling
Evaluatiekader burgerfora klimaatbeleid
Verkenning bestaande kennis voor het opzetten van een ‘lerende’ evaluatie
Effecten energietransitie op de biodiversiteit
Neem risico’s biodiversiteit mee in besluitvorming energietransitie
Reductie van broeikasgasemissies in de complete waardeketen van de industrie
Full value chain GHG emissions of innovative technologies in industry
Uitfasering fossiele technieken
Wat is het afbouwpad als we in 2050 geen fossiele brandstoffen meer gebruiken?
Energietransitie in Indonesië
Masterplan Renewable Energy Training Centre (RETC)
Gezondheidskosten en energiearmoede
Heeft energiearmoede nadelige effecten voor de gezondheid?
Energiearmoede in Nederland 2022
Compensatiemaatregelen hebben effect, maar energiearmoede wel toegenomen
Hoe gaan we de zomerhitte duurzaam te lijf?
Kennisagenda toekomstige koudevraag woningen
Particuliere huurmarkt loopt achter in verduurzaming
Trends in energetische kwaliteit van woningen en energiegedrag bewoners
Opties voor decarbonisatie van de Nederlandse asfaltindustrie
Rapportage MIDDEN-project
Waarom het maken van goede plannen voor de energietransitie zo lastig is
Agent-based modelleren en system dynamics voor inzicht in de complexiteit van de energietransitie
Groen gas uit biomassavergassing
Huidige instrumentarium onvoldoende voor opschaling
Whitepaper: winstgevendheid offshore wind in 2030
Winstgevendheid afhankelijk van scenario
Burgers over klimaatbeleid
een onderzoek naar zorgen en oplossingen
De toekomst van voedselleefstijlen
Futuring op Lowlands
Energiearmoedebeleid in een stroomversnelling
Hoe gaan gemeenten om met de aanpak van energiearmoede?
Hoeveel windenergie kunnen wij van de Noordzee halen?
Berekening energiepotentieel van windturbines op zee
Werkboek participatie en communicatie voor woningcorporaties
Stappenplan samen met bewoners verduurzamen
Periodiek overzicht inwonerparticipatie
Energietransitie in de fysieke leefomgeving (wind- en zonneparken en elektriciteitsinfrastructuur)
Naar koolstofvrije gasmarkten
Analyse voorgestelde wijzigingen Gasrichtlijn en Gasverordening
Warmteprofielen in buurten
De Warmteprofielengenerator
Opties voor het decarbonisatie van de Nederlandse onshore gas- en olie-industrie
Rapportage MIDDEN-project
De warmtetransitie: Wat kunnen we leren van de Denen?
Goede praktijken uit Denemarken voor de Nederlandse warmtetrajecten
De energietransitie in geopolitieke context
Afhankelijkheid van fossiele brandstoffen en technologie
Goede mogelijkheden ondergrondse waterstofopslag op zee
Neem waterstofopslag op zee mee bij ontwikkeling van hoofd-energieinfrastructuur en energie-eilanden
Burgerberaad als middel voor gedragen besluiten over klimaat- en energiebeleid
Hoe zet je een burgerberaad succesvol in voor de energietransitie?
Analyse flexibiliteitsmarkt
Sensitiviteitsanalyse van marktdynamiek op de cashflow van hybride Power-2-Heat
Roadmap opschaling hybride Power-2-Heat
Ontsluiten van industriële vraagsturing (demand response)
Hoe een individu een systeem kan veranderen in de energietransitie
Beleid ontwerp je het best door kennis van systeem en individu samen te brengen
Zonneparken: ‘In my backyard please’
Naar maatschappelijke acceptatie van in het landschap geïntegreerde PV-parken
Limburgse energiearmoede in kaart
Naar een inclusieve energietransitie
Welke factoren hebben invloed op de aanschaf van een elektrisch voertuig?
Effecten van flankerend beleid voor elektrische voertuigen
Biedzones voor meer flexibiliteit in de energietransitie
Effecten van meer beschikbare interconnectiecapaciteit
Broeikasgasemissies van innovatieve technologieën in de chemische industrie
Een volledige waardeketenbenadering van circulaire economie
De rol van vraagsturing in het Nederlandse elektriciteitssysteem 2030-2050
Potentieel en de effecten van demand response (DR)
Belemmeringen voor demand response
Onderzoek: Barriers to demand response
Het besparingspotentieel bij bedrijfshallen in de dienstensector
20 Maatregelen voor energiebesparing in bedrijfshallen
Wat kost een fabriek voor de productie van groene waterstof (in de toekomst)?
Projecties op de verlaging van investeringskosten voor elektrolyse door middel van leercurve-analyse
Impact aangescherpte renovatieverplichting publieke instellingen
Artikel 6 EED renovatieverplichting gebouwen van publieke instellingen
Een klimaatneutraal energiesysteem voor Nederland
Nieuwe verkenning toont grenzen mogelijkheden
Afstemming energievraag en energieaanbod door slimme diensten
Slimme diensten voor het verbinden van slimme huizen en netwerken: drijfveren en barrières van consumenten
De verwachte impact van windturbines op huizenprijzen in Nederland
Een ruimtelijke analyse voor de periode 2020-2030
De energietransitie op Bonaire, St. Eustatius en Saba
Opties voor klimaatneutrale energievoorziening in Caribisch Nederland
Beleving windenergie op land
Inzichten uit vier windparken in Nederland
Community of Practice energietransitie Zuid-Holland
Naar een inclusieve energietransitie in Zuid-Holland
De toegevoegde waarde van data in de lokale energietransitie
Het toepassen van data in de energietransitie: hoe doen de G4-gemeenten dit?
Whitepaper: de Energietransitie moet sneller
Wat kan er en wat moet er gebeuren om de energietransitie te versnellen?
Naar 100% elektrisch distributievervoer: de impact op het energiesysteem
Wat is er nodig voor uitstootvrij vrachtvervoer voor distributiecentra?
Invloed Fit for 55 op behoefte aan hernieuwbare waterstof in Nederland in 2030
Nationale doelen RFNBO voor industrie en vervoer
Positieve Energiedistricten in steden om CO₂-uitstoot te reduceren
Kennisdossier over positieve energiedistricten in Europa
Duiding van de eindgebruikerskosten voor het aardgasvrij maken van Nederlandse woningen
Duiding van de resultaten uit het Datapakket Eindgebruikerskosten
Regionale monitoring van de energietransitie door een brede welvaartslens
Inventarisatie relevante onderwerpen voor monitoring
Opties voor decarbonisatie van de Nederlandse raffinagesector
Rapportage MIDDEN-project
Wat wordt er gedaan aan burgerparticipatie in Nederland?
Burgerparticipatie in Nederland: participatiemethoden bij thema’s nationaal klimaatbeleid, windenergie op land en aardgasvrije wijken
Opties voor decarbonisatie van de Nederlandse actieve kool-industrie
Rapportage MIDDEN-project
De vraag naar hernieuwbare koolwaterstoffen in 2030 en 2050
Analyse van twee grootgebruikers: transport en chemische industrie
Opties voor decarbonisatie van de Nederlandse mouterijen en brouwerijen
Rapportage MIDDEN-project
Opties voor decarbonisatie van de Nederlandse siliciumcarbide-industrie
Rapportage MIDDEN-project
Groen betalen is ook groen halen
Een hogere waardering van aantoonbare levering van groene energie
Opties voor decarbonisatie van de Nederlandse suikerindustrie
Rapportage MIDDEN-project
Opties voor decarbonisatie van de Nederlandse PET-flessenindustrie
Rapportage MIDDEN-project
Opties voor decarbonisatie van de productie van organische bulkchemicaliën, SABIC Geleen
Rapportage MIDDEN-project
Opties voor decarbonisatie van de Nederlandse plantaardige olie- en vettenindustrie
Rapportage MIDDEN-project
Opties voor decarbonisatie van de Nederlandse productie van industriële gassen
Rapportage MIDDEN-project
Opties voor decarbonisatie van de Nederlandse polycarbonaatindustrie
Rapportage MIDDEN-project
Opties voor decarbonisatie van de Nederlandse cementindustrie
Rapportage MIDDEN-project
Opties voor decarbonisatie van de Nederlandse polyolefin industrie
Rapportage MIDDEN-project
Opties voor decarbonisatie van grootschalige productie van organische chemicaliën, Shell Moerdijk
Rapportage MIDDEN-project
Opties voor decarbonisatie van grootschalige productie van organische chemicaliën, Shell Pernis
Rapportage MIDDEN-project
Opties voor decarbonisatie van de Nederlandse chloor-/alkali-industrie
Rapportage MIDDEN-project
Opties voor decarbonisatie van de Nederlandse zuivelindustrie
Rapportage MIDDEN-project
Opties voor decarbonisatie voor ExxonMobil Chemicals Rotterdam
Rapportage MIDDEN-Project
Opties voor decarbonisatie van de Nederlandse offshore aardgasindustrie
Rapportage MIDDEN-project
Opties voor decarbonisatie van de Nederlandse zetmeelindustrie
Rapportage MIDDEN-project
Zet je VvE op Groen
Concrete stappen naar vergaande verduurzaming voor VVE's
Opties voor decarbonisatie van de Nederlandse carbon black-industrie
Rapportage MIDDEN-project
Opties voor decarbonisatie van de Nederlandse biobrandstoffenindustrie
Rapportage MIDDEN-project
Opties voor decarbonisatie van de Nederlandse PVC-industrie
Rapportage MIDDEN-project
Opties voor decarbonisatie van de Nederlandse aardappelverwerkingsindustrie
Rapportage MIDDEN-project
Opties voor decarbonisatie van het chemiecluster in Dordrecht
Rapportage MIDDEN-project
Opties voor decarbonisatie van de Nederlandse steenwolindustrie
Rapportage MIDDEN-project
Opties voor decarbonisatie van de Nederlandse verpakkings- en serviesglasindustrie
Rapportage MIDDEN-project
Opties voor decarbonisatie van de Nederlandse glaswolindustrie
Rapportage MIDDEN-project
Opties voor decarbonisatie van de Nederlandse staalindustrie
Rapportage MIDDEN-project
Opties voor decarbonisatie van de Nederlandse bandenindustrie
Rapportage MIDDEN-project
Opties voor decarbonisatie van de Nederlandse glasvezelindustrie
Rapportage MIDDEN-project
Opties voor decarbonisatie van de Nederlandse zoutindustrie
Rapportage MIDDEN-project
Opties voor decarbonisatie van de Nederlandse meststoffensector
Rapportage MIDDEN-project
Opties voor decarbonisatie van de Nederlandse aluminiumindustrie
Rapportage MIDDEN-project
Opties voor decarbonisatie van de Nederlandse papier- en kartonindustrie
Rapportage MIDDEN-project