Congestie

Wat is netcongestie?

Congestie, of netcongestie, is het overbelast raken van het elektriciteitsnet door te veel vraag of te veel aanbod van elektriciteit.

Door de toenemende elektrificatie en de groeiende inzet van hernieuwbare energiebronnen, vormt netcongestie een aanzienlijke uitdaging voor het betrouwbaar en efficiënt leveren van elektriciteit aan consumenten en bedrijven.

Oorzaken van netcongestie

Verschillende factoren binnen het energiesysteem kunnen effect hebben op het risico op netcongestie. Een belangrijke oorzaak is de groeiende integratie van hernieuwbare energiebronnen, zoals zonne- en windenergie, die variabele opwekpatronen hebben. Door energiepieken kan het elektriciteitsnetwerk overbelast raken, vooral als de infrastructuur onvoldoende capaciteit heeft om de stroom te verwerken. De concentratie van de energievraag en -aanbod in bepaalde regio’s of op specifieke tijdstippen kan leiden tot lokale netcongestie.

Door de elektrificatie ontstaat er steeds meer vraag naar elektriciteit. Om aan die vraag te kunnen voldoen is uitbreiding nodig van de capaciteit. Onder andere de langdurige trajecten om vergunningen rond te krijgen, lange levertermijnen van specifieke onderdelen hiervoor en de uitdaging in arbeidscapaciteit zorgen voor vertraging in de uitbreiding van het energiesysteem.

Gevolgen van netcongestie

Netcongestie kan leiden tot stroomuitval en verstoringen in de stroomvoorziening. In sommige gevallen wordt gekozen om de energielevering in te perken of af te schakelen (curtailment) om overbelasting te voorkomen. Dit gebeurt meestal door de productie van energiecentrales, zonnepanelen of windturbines tijdelijk te verminderen of volledig te stoppen. Bovendien kan netcongestie de implementatie van nieuwe energieprojecten, zoals zonne- of windparken, vertragen of zelfs belemmeren, waardoor de overgang naar een duurzamere energievoorziening wordt vertraagd. Daarnaast moeten netbeheerders en energiebedrijven extra kosten maken om de netwerkinfrastructuur te upgraden om netcongestie aan te pakken.

Oplossingen voor netcongestie

Het aanpakken van netcongestie vereist een holistische aanpak, waarbij verbeteringen in de netwerkinfrastructuur, technologische innovaties en beleidsmaatregelen worden gecombineerd, zoals:

• Verbeteren en uitbreiden van de netwerkinfrastructuur kan de capaciteit op het energienet vergroten.
• Geavanceerde technologieën, zoals slimme netwerken en vraagresponssystemen kunnen worden toegepast om de energievraag beter af te stemmen op de beschikbare capaciteit. De rol van vraagsturing in het Nederlandse elektriciteitssysteem 2030-2050
• Energieopslag kan de pieken in de energieopwek en energievraag opvangen. Energieopslag
• Door slimme aansluit- en transportovereenkomsten kan het energienet efficiënter worden gebruikt. Slimme aansluit- en transportovereenkomsten voor efficiënt netgebruik
• Beleidsmaatregelen en reguleringskaders, gericht op het bevorderen van flexibiliteit in het energiesysteem. Denk aan het stimuleren van vraagsturing en het faciliteren van de integratie van energieopslag. Routekaart Energieopslag – voorjaar 2023

Lees hier meer over mogelijkheden flexibiliteit te krijgen in het energiesysteem >> Flexibiliteit van het energiesysteem