Ontwikkeling kosten groene en blauwe waterstof Productiekosten waterstof De kosten van centrale grootschalige productie van groene waterstof (hernieuwbare waterstof geproduceerd door middel van elektrolyse) komen voor 2025 uit op €4,4 – 6,5 per kilogram waterstof (€/kg H2) en kunnen mogelijk afnemen tot 3,6 – 5,8 €/kg H2 in 2030. Een combinatie van optimistische aannames (zoals een snelle daling van investeringskosten voor […] Lees verder »
De rol van energiegemeenschappen in de energietransitie Volgens de Lokale Energiemonitor (LEM) van HIER opgewekt had Nederland in 2021 meer dan 650 energiecollectieven met naar schatting rond de 110.000 leden. Het aantal energiecollectieven neemt nog altijd toe en de groei van de huidige collectieven in ledenaantal zet door. Er wordt volop geëxperimenteerd met collectieven die nieuwe activiteiten ontwikkelen. Zo zijn er veel […] Lees verder »
Hoe vergroot je de burgerbetrokkenheid? De grote opgaven waar we voor staan kunnen alleen bereikt worden met de inbreng, ideeën en inzet van burgers. Of het nu gaat om fossielvrije energie, klimaatadaptatie, de grote woningtekorten, de energietransitie of een natuurvriendelijker landbouw, de steun voor en acceptatie van beleid door de samenleving zijn hiervoor essentieel. Maak daarom werk van burgerbetrokkenheid in […] Lees verder »
Slimme aansluit- en transportovereenkomsten voor efficiënt netgebruik Dit kan als individuen (met name van grotere aansluitingen) rekening houden met het net, maar dit kan ook in groepen. Door aansluitingen te bundelen kunnen: 1) ook kleinere aansluitingen een bijdrage leveren; 2) groepen hun afname en productie beter op elkaar afstemmen; 3) de effecten van de beperking worden verdeeld (pijn wordt uitgesmeerd); 4) meer […] Lees verder »
Oplossingen voor impact laden elektrische voertuigen Het spreiden van opladen in de tijd of over verschillende locaties heeft een positief effect op het aantal elektrische voertuigen dat potentieel in een bepaalde buurt kan worden opgeladen. Het is belangrijk dat maatregelen voor spreiding op een goede manier worden ingevoerd. Een maatregel kan anders ook een negatief effect hebben, waarbij pieken in de […] Lees verder »
Analyse beprijzing van broeikasgasemissies Eerder verscheen Klimaatverandering in de prijzen (2021) met een analyse van de cijfers van het jaar 2018. Dit onderzoek is een actualisatie voor het jaar 2021, waarin ook een vergelijking is gemaakt met 2018. In de tussenliggende jaren is er veel veranderd. Zo heeft EU-beleid invloed op de effectieve CO2-prijs die geldt voor verschillende energiegebruikscategorieën […] Lees verder »
Anders consumeren om klimaatdoelen te halen Veel kleine stappen maken systeemveranderingen mogelijk Terwijl er hard wordt gewerkt aan het overschakelen op duurzame energie, is er ook steeds meer aandacht voor consumptieverandering. Zo is hier veel aandacht voor in het laatste IPCC-rapport en verscheen het boek “Er is leven na de groei”. Consumptievermindering is een optie met een groot potentieel om klimaatverandering […] Lees verder »
Wie schreef het klimaatakkoord? Effecten opzet op Klimaatakkoord De opzet van het overleg heeft in grote mate bepaald wat er werd besproken, en heeft daarmee de dynamieken tussen verschillende typen stakeholders bepaald. In dit onderzoek is gekeken hoe de opzet van het klimaattafeloverleg de selectie van deelnemers bepaalde, welke verduurzamingsopties en aanverwante thema’s wel en niet besproken werden, hoeveel […] Lees verder »
Trends technologische verduurzamingsopties voor de gebouwde omgeving Meerjarige Missiegedreven Innovatieprogramma’s (MMIP’s) De MMIP’s zijn door de Topsector Energie in het leven geroepen om partijen te ondersteunen bij innovatietrajecten. De voor de gebouwde omgeving relevante MMIP’s richten zich op twee doelen: een CO2-vrije gebouwde omgeving in 2050 en een volledig CO2-vrij elektriciteitssysteem in 2050. Hiervoor zijn vier verschillende programma’s geformuleerd: Lees hier meer […] Lees verder »
Evaluatiekader burgerfora klimaatbeleid De OECD-Richtlijnen voor Evaluatie van Deliberatieve Processen staan centraal in dit overzicht. Evaluatie als randvoorwaarde voor burgerforum klimaatbeleid Het lerend evalueren is dusdanig belangrijk voor het functioneren van het burgerforum, dat de evaluatie inherent onderdeel van het proces moet zijn, en niet optioneel of ad hoc moet worden opgezet. Dit houdt ook in dat er […] Lees verder »
Effecten energietransitie op de biodiversiteit Besluitvormers hebben inzicht nodig in de mogelijke gevolgen die nieuwe projecten op het gebied van hernieuwbare energie kunnen hebben op de biodiversiteit en hoe deze effecten kunnen worden beperkt. Voor zeven energietechnologieën is uitgebreid literatuuronderzoek gedaan: De resultaten zijn per technologie gepresenteerd in een helder overzicht. Hierbij is uitgegaan van de vier fasen van de […] Lees verder »
Reductie van broeikasgasemissies in de complete waardeketen van de industrie De huidige beleidsinstrumenten richten zich met name op het verminderen van de directe uitstoot van broeikasgassen (BKG) door industriële processen (scope 1-emissies). Als gevolg daarvan zijn de meeste industriële innovaties ook gericht op het verminderen van scope 1-emissies. Indirecte broeikasgasemissies gerelateerd aan de aankoop van energie (scope 2) worden aangepakt via beleidsinstrumenten die zich richten […] Lees verder »