Paradies, G.L.
Publicaties van Paradies, G.L.
Het potentieel van leefstijlveranderingen in de Nederlandse klimaattransitie
Potentieel van 17 megaton CO₂-reductie voor Nederland Het theoretische potentieel van leefstijlveranderingen voor Nederlandse klimaat- en energiedoelen is aanzienlijk. Er zijn elf gedragsveranderingen onderzocht. Als Nederlanders deze gedragsveranderingen doorvoeren, kan dit wereldwijd 40,7 megaton CO₂-equivalenten per jaar besparen. 17,1 megaton daarvan telt mee voor de Nederlandse doelstelling. Voor energiebesparing ligt het potentieel op 428 petajoule […]
Lees meer
Communicatie over klimaatbeleid
Maatregelpakket om fast fashion tegen te gaan In het online experiment om het effect van waardenmatching te toetsen, heeft het onderzoeksteam een toeslag op fast fashion als voorbeeld van een klimaatmaatregel gebruikt. Draagvlak creëren voor maatregelen die consumptiegoederen belasten is namelijk een grote uitdaging voor beleidsmakers. Kleding is zo’n consumptiegoed, waarbij fast fashion voor de […]
Lees meer
Periodiek overzicht inwonerparticipatie energietransitie in de fysieke leefomgeving
Over het Periodiek Overzicht Inwonerparticipatie Energietransitie in de Fysieke Leefomgeving Het doel van het Periodiek Overzicht Inwonerparticipatie Energietransitie in de Fysieke Leefomgeving is om een beeld te geven van de ervaringen en ondersteuningsbehoeften van gemeenten op het gebied van inwonerparticipatie bij de ontwikkeling van wind- en zonneparken, warmte en elektriciteitsinfrastructuur. Klik hier voor de update […]
Lees meer
Analysing the Beyond Growth Debate
Update februari 2025 Brede Welvaart is in ontwikkeling als nieuw beleidsinstrument in Nederland om op meer indicatoren te sturen dan alleen economische groei. Tegelijk zijn er veel visies op hoe een ‘brede welvaart’ en een duurzame samenleving er precies uit zouden moeten zien. Het debat daarover wordt vaak gevat onder de noemer ‘Beyond Growth’. Eén […]
Lees meer
Participatie in de praktijk
Beslissingsbevoegdheid Bij een aantal onderzochte casussen kwam de gekozen participatieaanpak vanuit de initiatiefnemer niet overeen met de behoefte vanuit omwonenden. Bewoners hadden graag meer willen meebeslissen of wilden in een enkel geval juist alleen geïnformeerd worden, terwijl de initiatiefnemer aanstuurde op coproduceren. Omwonenden willen graag meebeslissen over de locatie van een zonne- of windpark. Als […]
Lees meer
Goed gekozen flankerend beleid draagt bij aan acceptatie klimaatbeleid
Uit eerder onderzoek blijkt dat drie overkoepelende principes bijdragen aan de acceptatie van beleid door burgers (zie ook Burgers over klimaatbeleid): Flankerend beleid Het expliciet toepassen van acceptatieprincipes in beleid kan bijdragen aan een grotere mate van acceptatie van beleid. Uit het onderzoek blijkt dat de acceptatie met name wordt bepaald door de omvang van […]
Lees meer
Het gebruik van gedragskennis voor beleidsontwikkeling
Wat wordt bedoeld met gedragskennis? Gedragskennis betreft kennis over wat mensen of bedrijven motiveert en welke barrières zij ervaren. Het toepassen van gedragskennis bij de beleidsontwikkeling wordt in dit onderzoek geïnterpreteerd als: Van de bestaande hulpmiddelen voor de inzet van gedragskennis zijn het IAK/Beleidskompas en het Behavioural Insights Team (BIT) het meest bekend en ingezet. […]
Lees meer
Inzet inwonerparticipatie bij ontwikkeling zon- en windparken
Inzet inwonerparticipatie Inwonerparticipatie lijkt steeds meer te worden verankerd in beleid bij gemeenten. Vorig jaar had 58% van de bevraagde gemeenten beleid voor procesparticipatie (zie ook het periodiek overzicht inwonerparticipatie 2022). In de steekproef van dit jaar was dat 77%. Om tot wind- en zonneparken te komen doorlopen gemeenten verschillende fasen: van het regionaal vaststellen […]
Lees meer
Geleerde lessen van een nationaal burgerdialoog klimaat en energie
Wat is het verschil tussen een burgerdialoog en een burgerberaad? Een burgerdialoog lijkt op burgerberaad, maar bij burgerdialogen ligt de nadruk op het verkrijgen van diepgaande inzichten in perspectieven van burgers op een bepaald thema. Bij burgerberaden ligt de nadruk op de adviezen die zij geven.Lees meer over burgerberaden:– Burgerberaad als middel voor gedragen besluiten […]
Lees meer
Welk verhaal vertellen we over een klimaatneutrale toekomst?
Om de klimaatdoelen te halen is het denkbaar dat er beleid zal komen dat nog meer ingrijpt op de leefwereld van burgers, bijvoorbeeld beleid gericht op consumptieverandering zoals voorgesteld in het Interdepartementaal Beleidsonderzoek (IBO) Klimaat. Hierdoor neemt het belang van goede communicatie en goede narratieven ter ondersteuning van dit beleid toe. De huidige narratieven klimaatbeleid […]
Lees meer
Anders consumeren om klimaatdoelen te halen
Veel kleine stappen maken systeemveranderingen mogelijk Terwijl er hard wordt gewerkt aan het overschakelen op duurzame energie, is er ook steeds meer aandacht voor consumptieverandering. Zo is hier veel aandacht voor in het laatste IPCC-rapport en verscheen het boek “Er is leven na de groei”. Consumptievermindering is een optie met een groot potentieel om klimaatverandering […]
Lees meer
Burgers over klimaatbeleid
Een meerderheid van de respondenten (65%) maakt zich zorgen om klimaatverandering. De rol van Rijksoverheid kan beter: 39% zegt weinig tot geen vertrouwen te hebben dat de Rijksoverheid voldoende doet om de klimaatdoelen te halen en 48% antwoordt negatief op de vraag “Ik heb er vertrouwen in dat de Rijksoverheid mijn belangen meeweegt bij het […]
Lees meer
Periodiek overzicht inwonerparticipatie
Inwonerparticipatie in gemeenten In 58% van de gemeenten is beleid voor procesparticipatie geborgd. Gemeenten passen inwonerparticipatie het meest toe bij het vaststellen van zoekgebieden, beleidsvorming en projectontwikkeling. Dit gebeurt in verschillende vormen. Inspreken (inwoners kunnen reageren op plannen, bijvoorbeeld via een enquête) en raadplegen van de inwoners (inwoners kunnen actief meedenken en in dialoog gaan, […]
Lees meer
Burgerberaad als middel voor gedragen besluiten over klimaat- en energiebeleid
Wat is een burgerberaad? Een burgerberaad is een vorm van burgerparticipatie in besluitvorming, waarbij een groep burgers meerdere malen samenkomt om op basis van geïnformeerde discussies advies te geven aan de politiek. Een burgerberaad richt zich op een bepaald beleidsvraagstuk en bijbehorende maatregelen. Het kan een passend middel zijn om tot keuzes over regionaal en […]
Lees meer
Hoe een individu een systeem kan veranderen in de energietransitie
In literatuur over hoe we transities voor elkaar kunnen krijgen is er weinig plek voor de rol van individuen. Dit is zorgelijk, want mensen moeten samen de transitie voor elkaar krijgen. Wanneer gekeken wordt naar beleid om gedragsverandering zoals consumptievermindering te stimuleren, wordt vooral naar persoonskenmerken gekeken, en het systeem waarin dit plaatsvindt als vaststaand […]
Lees meer
Welke factoren hebben invloed op de aanschaf van een elektrisch voertuig?
Bij het bevorderen van elektrische voertuigen gaat het zowel over het praktisch mogelijk maken van de aanschaf (bijvoorbeeld betaalbaarheid), als over het wegnemen van onzekerheden (kom ik niet stil te staan?). Hierbij speelt ook de perceptie van respondenten een rol. Zo geven veel respondenten aan dat ze minimaal 450km willen kunnen rijden, terwijl verreweg de […]
Lees meer
Afstemming energievraag en energieaanbod door slimme diensten
In Europees verband (Interconnect Project – Homepage), wordt onderzoek gedaan naar de integratie van slimme gebouwen, de beschikbare energie en het energiesysteem. In het kader van dit project deed TNO onderzoek naar drijfveren en barrières van consumenten t.a.v. zes slimme diensten: Gezonde Lucht: een ventilatiesysteem dat door middel van een slimme sensor automatisch zorgt voor […]
Lees meer
Wat wordt er gedaan aan burgerparticipatie in Nederland?
Door middel van participatiemapping is voor drie verschillende thema’s (nationaal beleid, wind op land, en aardgasvrije wijken) een overzicht gemaakt. In totaal is een steekproef samengesteld van 28 cases rondom nationaal klimaatbeleid, 25 cases voor windenergie op land en 93 cases voor aardgasvrije wijken. Deze steekproef schetst een beeld, maar geen volledig overzicht. Burgerparticipatie op […]
Lees meer
Hoe kunnen we de milieu-impact van individuen verminderen?
Veel van onze dagelijkse activiteiten – zoals het gebruik van elektriciteit, het besturen van een auto of het kopen en weggooien van producten – veroorzaken uitstoot van broeikasgassen. Samen vormen deze emissies de ecologische voetafdruk van een individu. De huidige Nederlandse gemiddelde persoonlijke CO2-voetafdruk is te hoog. Om de klimaatdoelstellingen van het Klimaatakkoord van Parijs […]
Lees meer
Effectmeting verbeterd VKO
De ambitie van het convenant is om een markt voor energiebesparingsproducten en diensten te laten ontstaan, waarbij de inspanning wordt gericht op energiebesparingsproducten en -diensten die het inzicht in energiegebruik bij consumenten en zakelijke kleinverbruikers vergroten en/of zorgen voor slimmer, efficiënter of minder gebruik van energie. Eén van de energiebesparende maatregelen die in het convenant […]
Lees meer